قُلْ يَاأَيُّهَا الْكَافِرُونَ

بگو:2 هان! ای [گروه] کافران.

1 - سوره کافرون [مطابق محاسبات کتاب «سیر تحوّل قرآن» جدول 15] آخرین سوره‌ای است که در سال دوم بعثت در مکه نازل گشته است. از این روی شناخت شرایط زمانی مکانی نزول این سوره [شأن نزول] و موقعیت پیامبر و پیروان اندک او در آن مقطع زمانی برای فهم بهتر سوره ضروری می‌نماید. عنوان «کافرون» [یا کافرین]، که جمعاً 129 بار در قرآن تکرار شده، معرّف همه کسانی است که پیام حق را انکار می‌کنند، اما در سالهای نخست بعثت که هنوز دعوت علنی نشده بود، این عنوان باید ناظر به برخی از سران ثروتمند قریش باشد که مطلع از پیام محمد(ص) شده و به اتکاء موقعیت خانوادگی و شخصیت معتبر او می‌خواستند با زبان تطمیع و طرح پیشنهاداتی سازشکارانه پیامبر را به رعایت حرمت‌ بُت‌ها و پرستش آنان بازگردانند. گویا این سوره پاسخی است که پروردگار بر پیامبر پاک خود برای ابلاغ بر آنان وحی کرده تا از همان آغاز، بی هیچ مجامله و سازش، مرز ایمان توحیدی با شرک در عبادت را ترسیم نماید.

2 - فرمان «قُل» [بگو]، پیش از آن در سوره‌های اخلاص [سال اول بعثت] و ناس [اوایل سال دوم] به پیامبر ابلاغ شده بود؛ آن دو مورد تلقینی به خود یا ایمان‌آوردگان نخستین بود، اما این «قل» خطاب به منکران حق به جانبی بود که هنوز زبان تمسخر و تهدید را به کار نبرده بودند.