17- در آیه قبل دوزخ را دستاورد عمری انکار شمرده بود «بِمَا کَانُواْ یَکْفُرُونَ» و در این آیه دستاورد ایمان «بِإِیمَانِهِمْ». در ضمن، معنای هدایت، نه راهنمائی لفظی، که رهبری و رساندن به مقصود [ایصال بالمقصود] است.

18- در قرآن 35 بار در وصف بهشت جمله «تَجْرِی مِنْ تَحْتِها الاَنْهار» تکرار شده است که نمادی است از جریان داشتن دائمی عامل حیات و سبز و خرمی بهشت متقین. اما 4 بار نیز به جای جریان داشتن از «زیر باغ»، به جریان داشتن از «زیر آنها» اشاره کرده است که مفهوم «تحت کنترل و اختیار» می‌دهد. یکی آیه 51 سوره زخرف (43:51) و دیگری آیه 6 سوره انعام (6:6) است که جریان داشتن نهرها را در کنترل و تسلط انسان‌ [با جمله: تجری من تحتهم] نشان می‌دهد. دو مورد دیگر آیات 9 سوره یونس (10:9) و 43 سوره اعراف (7:43) می‌باشند که جریان یافتن نهرهای بهشتی را از تحت [کنترل و اختیار] متقین شمرده است.
در ضمن، وقتی فرعون به قومش ندا داد که مگر فرمانروائی مصر از آنِ من و این نهرها از زیر من جاری نیست، منظورش تقسیم آب شعبات نیل، نه از زیر پای او، بلکه به فرمان او برای آبیاری مزارع بود. زخرف 51 (43:51) - وَنَادَى فِرْعَوْنُ فِی قَوْمِهِ قَالَ یَا قَوْمِ أَلَیْسَ لِی مُلْکُ مِصْرَ وَهَذِهِ الْأَنْهَارُ تَجْرِی مِنْ تَحْتِی أَفَلاَ تُبْصِرُونَ. تشبیه مسائل مجرد ذهنی به امور محسوس و ملموس، شواهد فراوانی دارد. از جمله قرآن دل آدمی را به سه نوع سنگ تشبیه کرده است: دلهائی سخت‌تر از سنگ، دلهائی همچون سنگ‌هائی که منفجر شده و از درون آن نهرهای فراوان [از علم و حکمت] سرازیر می‌گردد، سنگی که [حداقل] شکافی برداشته و آبی [هر چند مختصر] از آن می‌تراود و بالاخره دلهائی، همچون سنگی که از قله مرتفع کوه در اثر فرسایش و یخبندان به پائین درغلطیده، از قله غرور و تکبر هبوط می‌نمایند. بقره 74 (2:74) - ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُکُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ فَهِیَ کَالْحِجَارَهِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَهً وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَهِ لَـمَا یَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ وَإِنَّ مِنْهَا لَـمَا یَشَّقَّقُ فَیَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ وَإِنَّ مِنْهَا لَـمَا یَهْبِطُ مِنْ خَشْیَهِ اللهِ وَمَا اللهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ.