4 - در هر مبارزه و مقاومتی تغییرات کمّی در آغاز کُند و نامحسوس است و مخالفت‌ها و ممانعت‌های ستمگران مانع پیشرفت می‌گردد، اما با صبر و استقامت مردم، به تدریج، همچون به جوش آمدن آب در صد درجه و تبدیل آن به بخار متصاعد، تغییرات کمیّتی نیز شتاب و شدّت می‌گیرد، اگر تا دیروز کسانی با ترس و تردید و تأنی اظهار اسلام می‌کردند، با فتح مکه و نومیدی مشرکین از بُت‌های شکسته و شرمندگی از شرک و تقلیدشان، پس از اسلام آوردن رؤسای قبایل، پیروانشان فوج فوج به اسلام روی آوردند تا به تدریج ایمان در دلشان وارد شود [حجرات 14 (49:14) ].

5 - معنای اصلی دین، جزا و کیفر نیک و بد اعمال است، سپس به نظامات و مقررات هر کشور که بر حسب آن شهروندان مورد داوری قرار می‌گیرند گفته می‌شود. در اصطلاحِ قرآن، «دین الملک» به قانون اساسی کشور، که پادشاهان مجری آن بودند گفته می‌شود [یوسف 76]. نظام آموزشی مدارس و دانشگاه‌ها نیز که بر اساس آن پاداش [کارنامه] و آینده هر دانشجویی تعیین می‌گردد، مثال ساده‌ای برای فهم معنای «دین» است.
از میان 102 موردی که مشتقّات کلمه دین در قرآن آمده است، اضافه « دِینِ الله» به غیر از این آیه فقط در دو آیه دیگر آمده است: نور 2 (24:2) - «...وَلا تَأْخُذْکُمْ بِهِمَا رَأْفَهٌ فِی دِینِ اللهِ...» و آل‌عمران 83 (3:83) - «أَفَغَیْرَ دِینِ اللهِ یَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ...». دین خدا همان تسلیم به فرامین اوست [آل‌عمران 19 (3:19) ] که حق است [توبه 33 (9:33) ] و باید خالص از شرک باشد [زمر 3 (39:3) ، یونس 105 (10:105) ، بقره 193 (2:193) و انفال 39 (8:39) ].