مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ
از شرّ [آن] وسوسهگر5 پنهان شونده6 [=دائماً روی آورنده و پس رونده].
5- فعل وسوسه علاوه بر این سوره، در دو سوره دیگر [اعراف 20 (7:20) و طه 120 (20:120) ] به شیطان، و در سوره ق [آیه 16 (50:16) ] به نفس آدمی نسبت داده شده، که البته آن هم به القای شیطان است. پس میتوان وسوسه را همان وعدههای فریبنده و تحریکات و تزئینات شیطان در نفس آدمی دانست که او را از پناهگاه توحیدی [مثلث: ربوبیّت، ملوکیّت و الوهیّت] به سوی اربابان، مالکان و معبودان دنیایی سوق میدهد.
6- برای فهم کلمه «خَنَّاس» در قرآن از تنها مورد دیگری که این کلمه [در آیه 15 سوره تکویر (81:15) ] آمده میتوان مدد گرفت: «فَلا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ الْجَوَارِ الْکُنَّس». کلمه «جوار» دلالت بر جریان و حرکت داشتن، و کلمه «کُنَّس» دلالت بر پوشیده و پنهان شدن میکند. گویا خنّاس وصفی از وسوسهگری دایمی شیطان باشد که منشأ آن ناپیداست و همچون اعتیاد میآید و میرود و دست برنمیدارد [والله اعلم]. حالت کسانی که به چیزی وسواس یا حساسیّت دارند میتواند مثالی برای فهم وسوسههای شیطانی باشد.