فَلَـوْلَا كَانَ مِنَ الْقُرُونِ مِن قَبْلِكُمْ أُولُو بَقِيَّةٍ يَنْهَوْنَ عَنِ الْفَسَادِ فِي الْأَرْضِ إِلَّا قَلِيلًا مِّمَّنْ أَنجَيْنَا مِنْهُمْ وَاتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُوا مَا أُتْرِفُوا فِيهِ وَكَانُوا مُجْرِمِينَ
پس چرا [با وجود مسئولیت انسان در قبال جامعه خود] در میان جوامع پیش از شما صاحبان باقیمانده [=وارثان تعالیم باقیمانده از رسولان] نبودند 126 که [ستمگران را] از تبهکاری در زمین بازدارند؟ جز اندکی از آنها که نجاتشان دادیم، و [در سکوت و بیتفاوتی آنها،] ستمگران به راهی که در آن خوش میگذراندند رفتند و یکسره مجرم [=بریده از حق] گشتند. 127
126- «أُوْلُواْ بَقِیَّهٍ» چه کسانی هستند و بقیه چیست؟ در آیه 86 این سوره (11:86) به «بَقِیَّتُ اللهِ»، که همان سود باقیمانده از تجارتی منصفانه و حلال است اشاره شده، از طرفی در آیه 28 سوره زخرف (43:28) [وَجَعَلَهَا کَلِمَهً بَاقِیَهً فِی عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ]، خداپرستی خالص و توحیدی را کلمه باقیمانده ابراهیم شمرده است. به این ترتیب به نظر میرسد «أُوْلُواْ بَقِیَّهٍ»، حاملان تعالیم توحیدی پیامبران هستند که در برابر انحرافات جامعه احساس تعهد و مسئولیت میکنند.
هشدار این آیه به همه آگاهان جامعه و مؤمنین متعهد و مسئول است که در برابر ستمکاریها سکوت نکرده و به فریضه عظیمه امر بمعروف و نهی از منکر در قبال مفسدین عمل کنند. این همان عهدی است که خدا از قشر آگاه جامعه گرفته و امام علی(ع) هنگام پذیرش خلافت به آن اشاره کرده است: و ما اخذ الله علی العلماء ان لایقارّوا علی کظّه ظالم و لا سغب مظلوم [خطبه 3 بند 16].
127- معنای ریشهای «جرم»، انقطاع و بریدگی است. گناه جرم محسوب میشود، چرا که دلیل آن بریدن از خدا، خلق و پذیرش مسئولیت است.
در هر جامعهای همیشه اقلیتی هستند که خلاف جریان عمومی شنا کرده و با باورهای خرافی و شرکآمیز مبارزه میکنند، اما اکثریت مردم دنبال خوشگذرانی و لذت بردن و در راحت و رفاه و کامروائی زیستن هستند. این حکمت امام علی نیز بسیار پندآموز است که: «در مسیر هدایت، از اندک بودن اهل آن احساس تنهائی و نگرانی نکنید، [زیرا اکثریت] مردم گرد سفرهای جمع شدهاند که سیر شدن از آن کوتاه مدت و اشتهای آن طولانی و همیشگی است: ایها الناس لا تستوحشوا فی طریق الهدی لقله اهله فان الناس قد اجتمعوا علی مائده شبعها قصیر و جوعها طویل