وَلَوْ أَنَّ قُرْآنًا سُيِّرَتْ بِهِ الْجِبَالُ أَوْ قُطِّعَتْ بِهِ الْأَرْضُ أَوْ كُلِّمَ بِهِ الْمَوْتَى بَل لِّلَّهِ الْأَمْرُ جَمِيعًا أَفَلَمْ يَيْأَسِ الَّذِينَ آمَنُوا أَن لَّوْ يَشَاءُ اللَّهُ لَهَدَى النَّاسَ جَمِيعًا وَلَا يَزَالُ الَّذِينَ كَفَرُوا تُصِيبُهُم بِمَا صَنَعُوا قَارِعَةٌ أَوْ تَحُلُّ قَرِيبًا مِّن دَارِهِمْ حَتَّى يَأْتِيَ وَعْدُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا يُخْلِفُ الْمِيعَادَ
اگر [آنچه بر تو وحی کرده‌ایم] قرآنی بود که کوه‌ها با [تلاوت] آن به حرکت در می‌آمدند، یا زمین بدان متلاشی می‌شد و یا مردگان بدان به سخن می‌آمدند [باز هم آنرا چشم‌بندی می‌نامیدند و ایمان نمی‌آوردند]، با این حال همه امور به دست خداست [و ایمان امری اختیاری است، نه اجباری]. آیا مؤمنان قطع امید [از ایمان آوردن کافران] نکرده‌اند [و ندانسته‌اند] که اگر خدا می‌خواست، حتماً [جبراً] همه مردم را هدایت می‌کرد و بر کسانی که کفر ورزیدند، به سبب کردارشان یکسره [بلافاصله با هر خطائی] مصیبت کوبنده‌ای می‌رسید یا [خطر] در نزدیکی خانه‌هاشان فرود می‌آمد؟ [اما بازتاب آن به لطف «مهلت» الهی در عمر دنیائی به تعویق می‌افتد]53 تا زمانی که وعده خدا [=قیامت] فرا رسد، مسلماً خدا خُلف وعده نخواهد کرد.
53- سراسر جهان را نظمی فرا گرفته که کوچکترین بی‌نظمی و خلاف قانون را برنمی‌تابد و بی‌درنگ آن را دفع و طرد می‌کند، به استثنای آدمیان که به دلیل موهبت اختیار و مهلت و مدتی که خداوند به انسان عنایت کرده است، عکس‌العمل و بازتاب رفتار منفی او طبق مکانیسمی تا روز قیامت به تعویق می‌افتد. این مکانیسم را قرآن در آیات متعددی، «کلمه پیشی گرفته» [کلمه سبقت من ربک]، یا کلمه جداکننده [کلمه الفصل] نامیده است [یونس 19 (10:19) ، هود 110 (11:110) ، طه 129 (20:129) ، فصلت 45 (41:45) ، شوری 14 (42:14) و 21 (42:21) ].