وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِنًا وَاجْنُبْنِي وَبَنِيَّ أَن نَّعْبُدَ الْأَصْنَامَ
و [و به یاد آر] آنگاه که ابراهیم [در مناجات و دعای خود] گفت: پروردگارا، این شهر [=دره مکه؛ در دل قبائل ستیزه جو و غارتگر] را امنیّت بخش و من و فرزندانم را [درسایه امنیّت بندگی خودت] از پرستش بُتها دور بدار. 34
34- هرچند قِدمت «بیت العتیق»، آنچنان که گفتهاند، از زمان آدم(ع) آغاز میشود، اما این بنا که آزاد از مالکیت خصوصی، نخستین خانهای است که برای «مردم» [ناس] در دل درهای دور از آبادی ساخته شده است [آلعمران 96 (3:96) ]، در طول تاریخ در اثر سیلابها و سایر عوامل طبیعی تخریب شده و ابراهیم(ع) به الهام و راهنمائی الهی مأموریت یافته بود بر شالودههای باقیمانده از کعبه، آنرا بازسازی و احیاء کند. ابراهیم(ع) هنگام بالا آوردن قاعدههای خانه به کمک فرزند جوانش اسمعیل [بقره 127 (2:127) ]، همچون بنّایان امروز، زمزمههائی با خدای خویش زیرلب میکرد که قرآن بخشهائی از آن را در این سوره و سورههائی دیگر نقل کرده است؛ در این دعا دو نوع امنیّت از خدا طلب کرده است: امنیت بیرونی [از شرّ شیطان صفتانِ اهل قتل و غارت] وامنیّت درونی [از شرّ شیطان نفس و شرک در عبادت]. این دو درخواست که همچون دو سوره انتهائی قرآن [ناس و فلق]، از دو نوع شرّ سخن میگوید عبارتند از:
1- این [مکان و مدرسه و کانون توحید در میان قبائل مشرک] را شهری امن بگردان [امنیت بیرونی]،
2- من و فرزندان مرا [به عنوان خادمان این خانه از شیطان و پرستش] بُتها دور بدار [امنیت درونی].
تا امنیّت و آزادی نباشد، نه اقتصادی رونق مییابد و نه علم و هنر و دینداری واقعی توسعه پیدا میکند در نظامات استبدادی خدا هم آزادانه و عارفانه پرستیده نمیشود.