يَوْمَ تَأْتِي كُلُّ نَفْسٍ تُجَادِلُ عَن نَّفْسِهَا وَتُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ
ـ [از یاد مبر] روزی را که هر کس به دفاع از نفس خویش [نه حتی در اندیشه نجات همسر و فرزند، به پیشگاه خدا] میآید 116 و هر کسی [نتیجه] آنچه را کرده است، به تمامی دریافت میدارد، و مورد ظلم واقع نمیشود [=حق کسی پایمال نمیگردد].
116- معنای اصلی جدال، محکم کردن و تابیدن نخ و ریسمان است و در مجادله میان انسانها، گوئی طرفین با بحث و گفتگوی خصمانه تلاش میکنند گِره اعتقادات خود را محکمتر و پیوستگی نظریات طرف مقابل را سُستتر کنند و به این وسیله همچون دو کُشتیگیر، دیگری را مغلوب نمایند. این واژه 29 بار در قرآن آمده است و این از ویژگیهای آدمی است که نه تنها از جسم و جان و موجودیت خود، بلکه از حیثیت و آبرو و آرمان، حتی باطل خویش هم به سختی دفاع میکند.
واژه جدال علاوه بر این آیه، در دو آیه دیگر نیز با حرف اضافه «عن» آمده است که مفهوم مجادله را از حالت تعرضی علیه دیگری، به دفاع از خویش تبدیل میکند: سوره نساء آیه 107 (4:107) [وَلا تُجَادِلْ عَنِ الَّذِینَ یَخْتَانُونَ أَنْفُسَهُمْ...]، و آیه 109 (4:109) [هَا أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ جَادَلْتُمْ عَنْهُمْ فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا...]