وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومُ مُسَخَّرَاتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ
و شب و روز و خورشید و ماه را در خدمت شما [=به سودتان] گماشت و ستارگان [نیز] رامِ فرمان اویند. 11 مسلماً در این [شگفتیهای عالم ستارگان] بس نشانههاست 12 برای مردمی که عقل خویش به کار میبندند.13
11- شب و روز ناشی از حرکت زمین به دور خورشید است که پیوسته از نور و حرارت آن به طور مستقیم، و از ماه به طور انعکاسی سود میبرد، اما ستارگان در مداری بسیار دورتر از زمین حرکت میکنند که منافع آنها برای آدمیان چندان محسوس نیست، به این دلیل اختصاص «لکم» در مورد آنها نیامده است.
12- در آیه قبل شگفتیهای عالم گیاهان در روی زمین را «آیه» شمرده بود و در این آیه شگفتیهای عالم ستارگان را که سر به میلیاردها خورشید فروزان میزند، «آیات» شمرده است.
13- معنای ریشهای کلمه «عقل» حفظ و نگهداری است. تفکر یعنی اندیشه کردن در امور. محصول اندیشه، «علم» است. اما حفظ و نگهداری و کاربرد علم، تعقل نامیده میشود و عاقل کسی است که از دانش خود در مسیر درست استفاده کند.