79- قرآن 7 بار این ابزار شناخت را در کنار هم ذکر کرده است [نحل 78 (16:78) ، اسراء 36 (17:36) ، مؤمنون 78 (23:78) ، سجده 9 (32:9) ، ملک 23 (67:23) ، و احقاف 26 (46:26) ]. منظور از فؤاد، ظاهراً همان قلب یا مرکز و ستادی است که اطلاعات دریافت شده از دو ابزار چشم و گوش را پردازش و از آن برداشت می‌کند. در ترکیب سه‌گانه ابزار شناخت، به استثنای آیه 36 سوره اسراء (17:36) که از پاسخگو بودن این سه عنصر نزد خدا سخن گفته، و هر سه مفرد به کار رفته‌اند، در بقیه موارد همواره سمع مفرد، و دو مورد دیگر به صورت جمع [ابصار و افئده] به کار رفته‌اند. سمع که معنای فهمیدن اقوال دارد، هرگز در قرآن به صورت جمع نیامده است. در ضمن، ترتیب ذکر این سه وسیله هم قابل توجه است؛ شنوائی قبل از تولد به کار می‌افتد و جنین در رحم مادر صدای او و اصوات بیرون را تا حدودی می‌شنود، چشم نوزاد [ابصار] مدتی پس از تولد و به تدریج می‌بیند، فؤاد او که دلالت بر عقل و ادراک و نیروی تجزیه و تحلیل می‌کند، هنگام بلوغ به بهره‌وری می‌رسد.

80- کفر، ناسپاسی، نادیده گرفتن و ضایع کردن نعمت است و شکر، سپاسگزاری از نعمت دهنده، به زبان آوردن آن و بهره برداری عملی از نعمت در مسیر رضایت صاحب نعمت است. در معنای ریشه‌ای شکر، نوعی فزونی و زیادت موجود است. این واژه را در زبان عربی در موارد: چشمه پُر آب، گاو پر شیر، و آسمان پر باران نیز به کار می‌برند که تماماً دلالت بر برکت داشتن و رشد و توسعه و استفاده بهینه از نعمت می‌کند. در ضمن شکر سه مرحله؛ قلبی، زبانی و عملی دارد که هدف اصلی همان سومی است، آنچنانکه فرمود: ... اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُکْرًا... [سبا- 13 (34:13) ].