وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِن يُضِلُّ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ وَلَتُسْأَلُنَّ عَمَّا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
اگر خدا میخواست، حتما شما را یک امت [یکدست همچون تولیدات کارخانهای] قرار میداد، اما [در پرتو آزادی و اختیاری که به آدمی عنایت کرده، برحسب عملکرد بندگان] هر که را بخواهد [=شایسته نداند] در گمراهی رها میسازد و هر که را بخواهد [=شایسته بداند] رهبری میکند 99 و مسلماً شما از آنچه [در زندگی دنیائی] میکردید، پرسیده خواهید شد.
99- معنای «من یشاء» که «به هر که خواهد» ترجمه میشود، ممکن است با «دلبخواه» مصطلح در زبان فارسی اشتباه گرفته شود، اما مشیّت خدا همان نظامات و قوانین اوست که هر کس خود را با آن هماهنگ سازد سود میبرد. در مدرسه نیز معلمان هر کس را بخواهند قبول یا ردّ میکنند، اما نه به دلخواه، بلکه بر اساس لیاقتها. برای شناخت بیشتر موارد مغایرت مشیّت خدا با تشخیص و خواست آدمیان، به نوشته «بد خداشناسی» مبحث «اگر خدا میخواست» صفحات 77 به بعد در کتاب «پژوهشی در پرتو قرآن» ج 2 از همین قلم مراجعه نمائید.