أُولَئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلَى رَبِّهِمُ الْوَسِيلَةَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ وَيَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحْذُورًا
آنهائی که [مشرکان، برای برآوردن حاجاتشان] میخوانند، 63 خود در پی وسیلهای [برای تقرّب] به درگاه پروردگارشان هستند تا [با سرعت و سبقت در نیکوئیها معلوم شود] کدامیک مقرّبترند 64 و [آنها] امیدوار به رحمت او [=خدا] هستند و از عذاب او [در صورت انحراف از توحید] بیم دارند؛ به راستی که عذاب پروردگارت بیم کردنی است.65
63- به دنبال معرفی پیامبران و فضیلتهای آنان، از آنجائی که روحیه شخصپرستی و غلوّ درباره بزرگان در میان ابناء بشر همواره وجود دارد، آیات بعدی خطر شرک و پیامبرپرستی را یادآور میشود. مشرکین معاصر پیامبر اسلام(ص) بُتها را برای برآوردن حوائج خود میخواندند و آنها را نماد فرشتگان، و فرشتگان را نیز دختران خدا و شفیع خود میپنداشتند. اگر پیام آیه را منحصر و متوقف به معاصران پیامبر نمائیم، به گزارشی تاریخی اکتفا کردهایم، اما اگر خواندن پیامبرانی مانند عیسی بن مریم را برای شفای مریضان، یا خواندن اولیاء خدا را برای حوائج مادّی در همان ردیف بدانیم، خود را مخاطب آیه و موظف به اخلاص در عبادت خواهیم دید.
64- قرآن، هم فرشتگان را از مقرّبین شمرده است [نساء 172 (4:172) - لَنْ یَسْتَنْکِفَ الْمَسِیحُ أَنْ یَکُونَ عَبْدًا لِلَّهِ وَلا الْمَلَائِکَهُ الْمُقَرَّبُونَ...] و هم عیسی بن مریم را [آلعمران 45 (3:45) - ...وَجِیهًا فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَهِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ]. پس هم فرشتگان و هم انبیاء و اولیاء، خودشان در تلاش برای نزدیکتر شدن به خدا هستند و ما نیز باید به شیوه آنان اقتداء و از شرک در عبادت اجتناب نمائیم.
65- منظور از «عذاب»، همان محرومیت از محصولِ تلاش و دست خالی ماندن است، همچون باغداری که محصول باغش را، که نتیجه یک سال زحمت و تلاش و خرج و هزینه است، سیل یا سانحهای به کلی نابود سازد و هستیاش را به باد دهد [قلم 27 (68:27) تا 33]. نسبت دادن فاعل عذاب به خدا، در حالی که خود شخص عامل آن بوده است، به دلیل ختم شدن همه تحولات به خداست.