قُل لَّئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنسُ وَالْجِنُّ عَلَى أَن يَأْتُوا بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا
بگو: اگر انس و جن [=همه آنان که میشناسید و نمیشناسید] گِرد هم آیند 105 تا [سخنانی] همانند این قرآن بیاورند، نمیتوانند مثل آن بیاورند، هر چند همکاری مشترک نمایند. 106
105- قرآن در یک تقسیمبندی کلی، جبهه مقابل پیامبران را به دو دسته جن و انس تقسیم کرده است؛ آنها که مواضعی پوشیده و پنهان [جن] دارند و منافقانه عمل میکنند و آنها که شناخته [مأنوس]اند و مواضعی علنی و آشکار دارند.
میفرماید برای هر پیامبری شیطان صفتانی از جن و انس [با ماسک یا آشکار] قرار دادیم [انعام 112 (6:112) ].
روز قیامت دوزخیان از خدا میخواهند کسانی از جن و انس [ناشناخته و شناخته] را که موجب گمراهی آنان شدهاند، نشانشان دهد تا لگدکوبشان کنند [فصلت 29 (41:29) ]. آیا جز این است که لگدکوب کردن مربوط به آدمیان خاکی است!؟
این آیات تنها مربوط به مشرکین معاصر پیامبر نیست، مخاطب قرآن همه آدمیان در همه ادوارند. به فرض هم اگر کسانی در آن زمان جنپرست [به معنای مصطلح آن] بوده باشند، آیا در روزگار ما و تاریخی که خواندهایم، جامعهای را سراغ دارید که جنپرست باشند!؟
در قرآن آمده است که در دنیا رجالی از انس، به رجالی از جن پناه میبرند [سوره جن آیه 6 (72:6) ]، ما در دنیا از پناه بردن هموطنانی [مأنوس] به بیگانگان [به دلیل خودباختگیهای فرهنگی یا جلب منافع در پناه آنها] خوانده و شنیدهایم، اما هرگز شاهد پناه بردن آدمیان به موجودات نامرئی نبودهایم. برای بررسی بیشتر در مفهوم دوگانه جن و انس، به این آیات رجوع کنید: انعام 128 (6:128) و 130 (6:130) ، اعراف 38 (7:38) و 179 (7:179) ، فصلت 25 (41:25) ، احقاف 18 (46:18) ، رحمن 33 (55:33) ، جن 5 (72:5) ، هود 119 (11:119) ، سجده 13 (32:13) ، و ناس 6 (114:6) .
106- به نقل قرآن، بارها کسانی ادعا کردهاند که: «اگر ما هم میخواستیم، میتوانستیم مانند قرآن سخن بگوئیم [انفال 31 (8:31) ]، یا: «به زودی مثل آنچه خدا نازل کرده، نازل خواهیم کرد [انعام 93 (6:93) ] اما نتوانستهاند، یا اگر چیزی عرضه کردهاند، خریدار و خواننده نیافته است. آنها مدعی بودند محمد(ص) این حرفها را از خودش درآورده، قرآن پاسخ میدهد: اگر راست میگوئید شما نیز سورهای مانند آن بیاورید [بقره 23 (2:23) ، یونس 38 (10:38) ]. به نظر میرسد این اعجاز، محدود به جنبه ادبی و هنری نباشد، بلکه ساختار قرآن و اشراف مطالبش بر همه زمانها و مکانها است که عرضه مانند آن را غیرممکن ساخته است [ر ک به نوشته: ساختار قرآن متن یا گفتار؟ از همین قلم].