51- جمله: «فَمَا کَانَ اللَّهُ لِیَظْلِمَهُمْ وَلَکِنْ کَانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ» که عیناً، یا با تعابیر مشابه، 10 بار در قرآن تکرار شده است [روم 9 (30:9) ، عنکبوت 40 (29:40) ، نحل 33 (16:33) و 118 (16:118) ، یونس 44 (10:44) ، توبه 70 (9:70) ، اعراف 160 (7:160) ، بقره 57 (2:57) ، آل‌عمران 117 (3:117) ، و هود 101 (11:101) ] نشان می‌دهد تمامی عذاب‌ها و عقوبت‌ها، ظلمی است که آدمی به خود می‌کند و عوارض و آثار طبیعی اعمال شخص در نظام تخلف ناپذیر الهی به شمار می‌رود. علاوه بر این موارد 19 بار دیگر موضوع ظلم به نفس در قرآن مطرح شده است [بقره 54 (2:54) و 231 (2:231) ، طلاق 1 (65:1) ، نحل 38 (16:38) و 44 (16:44) ، قصص 16 (28:16) ، اعراف 23 (7:23) و 177 (7:177) ، آل‌عمران 117 (3:117) و 135 (3:135) ، نساء 64 (4:64) و 97 (4:97) و 110 (4:110) ، ابراهیم 45 (14:45) ، سبا 19 (34:19) ، توبه 36 (9:36) ، کهف 35 (18:35) ، فاطر 32 (35:32) ، صافات 113 (37:113) ]. در حقیقت آدمی با ظلم به دیگران، در حساب نهائی و در نگاهی فراتر، به خودش ظلم می‌کند و حتی در مواردی ظلم موجب رشد نفسانی دیگران می‌شود.