الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

همان رحمت گستر بر عام و خاص 6

6- صفات رحمن و رحیم، هم در سرآغاز سوره «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ»، و هم در آیه سوم بعد از «رَبِّ الْعَالَمِینَ» آمده است؛ یک وصف برای دو نقش متفاوت؛ اولی، ذات خداوندی را که سرچشمه رحمت خاص و عام است معرفی می‌کند، دومی «ربوبیّت» ناشی ازمهربانی و رحمت او را؛ ممکن است کسی در روابط خانوادگی‌اش مهربان و دلسوز، ولی در محیط کار خشن و سخت‌گیر باشد؛ با خودی خوب است، با دیگران و در مناسبات اداری بداخلاق! اما خداوند، هم ذاتش رحمن و رحیم است و هم ربوبیّتش. مدیریت او در جهان به خاطر نیاز به ما یا موجودات دیگر و استثمار مخلوقات نیست، بلکه از بی‌نیازی و ناشی از رحمت اوست. در مثال و مقیاسی بشری و محدود، والدین یا معلمان نیز، نه ازسر نیاز، که با مهربانی ما را تعلیم می‌دهند و تربیت می‌کنند تا از تاریکی‌های جهل به نور آگاهی و اخلاق و ایمان برسیم.