53- نام ایوب فقط 4 بار در قرآن آمده است؛ در آیات 163 نساء (4:163) و 84 انعام (6:84) تنها اشاره‌ای به نام این پیامبر شده است. اما در سوره انبیاء، 2 آیه و در سوره ص، 4 آیه به آن اختصاص داده شده است. بررسی این دو سوره به تشخیص درد و رنجی که بر آن پیامبر رسیده بود و نحوه درمان آن مدد می‌رساند. ذیلاً بیان هر دو سوره از پریشان حالی ایوب را مقایسه می‌کنیم:
انبیاء 83 (21:83) : وَأَیُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّی مَسَّنِیَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ
ص 41 (38:41) : وَاذْکُرْ عَبْدَنَا أَیُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّی مَسَّنِیَ الشَّیْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ
مشکل ایوب را در سوره انبیاء، «ضُرّ» و در سوره ص، «نصب و عذاب» شمرده است. کلمه ضرر مقابل نفع است. به گفته اهل لغت ضَرّ [با فتحه] شامل هر ضرر و زیانی می‌شود، اما «ضُرّ» به ضرری که به بدن برسد، همچون بیماری و لاغری و مشابه آن گفته می‌شود. اما «نُصْبْ»، زحمت و خستگی است و «عذاب»، همان درد و رنج. پس می‌توان نتیجه گرفت که این پیامبر را بیماری سخت و جانکاهی به شدت به رنج و زحمت و درد و اندوه مبتلا ساخته بود. سوره ص، شیطان را فاعل چنین پریشانی معرفی کرده است، ولی می‌دانیم شیطان را خداوند تسلطی بر جسم و جان آدمیان نبخشیده و او جز وسوسه و تحریک و دعوت به شهوات نقشی ندارد. شیطان از نظر لغوی از ریشه «شَطَنَ» به معنای دوری از خیر می‌باشد، اگر ابلیس شیطان نامیده شده است، به دلیل همان دوری از رحمت خدا و رانده شدن از بهشت است. باید توجه داشت که لفظ شیطان وصف است نه اسم خاص. از این منظر، در احادیث و روایات گذشته، که هنوز میکروب و ویروس کشف نشده بود، آلودگی و عامل بیماری را شیطان می‌نامیدند و از جمله توصیه شده است ناخن‌های خود را کوتاه کنید که جایگاه شیطان است!

54- ایوب پس از بیان درد و رنج و پریشان حالی خود در پیشگاه ربوبی، به همین جمله که «تو ارحم الراحمینی» کفایت می‌کند. برخی مفسرین گفته‌اند این ادب دعا کردن است که ایوب به جای درخواست، تنها یادآور رحمانیتِ برتر خدا شده است. درست همچون تشنه دردمندی که به بی‌کرانی دریا می‌نگرد و می‌فهمد تشنگی او از خشکی خاک است وگرنه دریا بخیل نیست!

55- اصطلاح «أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ» 4 بار در قرآن آمده است؛ یکی زمانی که یعقوب حفاظت فرزندش را به خدا می‌سپارد [یوسف 64 (12:64) ]، دوم موقعی که یوسف با بخشیدن برادران خطاکارش این نام را یادآور می‌شود [یوسف 92 (12:92) ]، سومی آنگاه که موسی برای آمرزش قومش که در گوساله پرستیشان می‌بیند، دعا می‌کند [انعام 151 (6:151) ].