وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمَنِ قَالُوا وَمَا الرَّحْمَنُ أَنَسْجُدُ لِـمَا تَأْمُرُنَا وَزَادَهُمْ نُفُورًا
۩و چون به آنها [=مشرکان] گفته میشود برای [خدای] رحمان سجده کنید 63 [=در خدمت رحمت عام او قرار گیرید] گویند: رحمان چیست!؟ 64 آیا به چیزی که تو ما را فرمان میدهی سجده کنیم؟ و [این دعوت] جز به [میزان] گریزشان [از حق] نمیافزاید.
63- منظور از سجده، تنها سر به زمین رساندن نیست. سجده همه موجودات جهان برای خدا، همان تسلیم شدن به قوانین الهی و در خدمت نظام آفرینش بودن است. همه موجودات به صورت تکوینی سجده کننده آفریدگارند، مگر انسان که با اختیار و آگاهی چنین میکند [یا نمیکند].
64- مشرکین معاصر پیامبر در عین آنکه به صراحتِ آیات متعددی از قرآن، به وجود «الله» به عنوان خالق و رازق و... باور داشتند، با اینحال ربوبیّت او را، که مستلزم دوری جستن از اربابهای دنیائی بود، و رحمانیت او را، که در پرتو رحمت عامش هرگونه تبعیض نژادی و طبقاتی و... را منتفی میساخت، انکار میکردند. به این آیات نگاه کنید: رعد 30 (13:30) ، اسراء 110 (17:110) ، مریم 69 (19:69) ، انبیاء 36 (21:36) ، زخرف 33 (43:33) .
در ضمن نام نیکوی «رحمن» در این سوره 5 بار تکرار شده که پس از سورههای مریم [16 بار] و زخرف [7 بار] از سایر سورهها بیشتر است. نام رحمن دلالت بر رحمت عام و گسترده خدا میکند که جهان هستی را زیر چتر خود گرفته است، ایمان عملی به این نام و در پرتو آن قرار گرفتن، شخص را واجد چنین صفتی میکند. آیات 63 تا انتهای سوره در وصف همین «عبادالرحمن» میباشد.