وَالَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّوا عَلَيْهَا صُمًّا وَعُمْيَانًا
و کسانی که چون به آیات پروردگارشان یادآور شوند، کر و کور [=بدون شناخت و مقلدوار] بر آن نمیافتند. 77
77- شگفتا، خداوند تقلید از خود و تعبّدی عمل کردنِ بدون شناخت را نمیپذیرد و نشانه بنده رحمن بودن را آزاداندیشی و شناخت میشمرد. این سخن بیان دیگری است از هشدار آیه 36 سوره اسراء (17:36) که: «هرگز از چیزی که بر آن علم نداری پیروی مکن، زیرا گوش و چشم و قلبت [ابزار سه گانه شناخت] نزد خدا مسئولیت دارد». این نشانه یازدهم است.
اما «خَرَّ» و «خُرُور»، سقوط و افتادن به زمین است، همچون سقفی که فرو میریزد [نحل 26 (16:26) ]، کوهی که متلاشی میشود [مریم 90 (19:90) ]، و پرندهای که از آسمان به زمین سقوط میکند [حج 31 (22:31) ] و... آدمیان نیز با مشاهده عظمت مقام یا موقعیتی به زمین سجده میافتند، مطلوب آن است که این سجده در غلیان احساسات لحظهای و حضور قلبهای موقت متوقف نشود و به شناخت و بصیرت منتهی گردد. قرآن از چنین به زمین سجده افتادنها و از خود بیخود شدنهای معنوی نشانههای فراوانی آورده است [ر ک به: ص 24 (38:24) ، مریم 58 (19:58) ، سجده 15 (32:15) ، اسراء 107 (17:107) تا 109، یوسف 100 (12:100) ].