78- معنای «اجابت» خواسته‌ها، رفع موانع و برآوردن حاجات است که منحصرا در اختیار خداست. ر.ک. به مقاله «اجابت دعا» در سه قسمت از همین قلم.

79- برخی مترجمان جمله «وَیَجْعَلُکُمْ خُلَفَاءَ الْأَرْضِ» را مستقل از سخن قبل از آن [اجابت دعای درمانده] گرفته و به تداوم و جانشینی هر نسلی به جای نسل قبلی اشاره کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد [والله اعلم] که این دو قسمت پیوند مستقیمی با هم دارند؛ مردمان مضطری که همه راه‌های نجات را بر روی خود بسته می‌بینند، گویا همان ملت‌هائی باشند که تحت سلطه نظام‌های سرکوب‌گر، امنیت و آزادی و اقتصاد خود را از دست داده و در حال ضرر و زیان [مضطر از ریشه ضرر] و باختن همه چیز، خدا را برای نجات می‌خوانند.
آنگاه بنا به اراده همیشگی خدا که به ضعف و زبونی کشیده‌شدگان توسط ستمگران را منت آزادی و رهائی می‌بخشد [وَنُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّهً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ- قصص 5 (28:5) ] آنها را جانشین نظام حاکم و مسلط بر سرنوشت خویش می‌سازد، و مگر تاریخ خود گواه فروپاشی نظام‌های استبدادی و پیروزی ملت‌های حق‌طلب نبوده، هر چند این بازی باز هم تکرار شده باشد؟