246- به زخم نیزه و شمشیر «کَلْم» می‌گویند. «کلمات» نیز تأثیر منفی یا مثبتی است از سخن دیگران در روح و روان ما. کلمات خدا همان قوانین و نظامات اویند که از آن‌ها تأثیر می‌پذیریم، همانطور که عیسی مسیح کلمه‌ای از خدا بود که به نیروی فرشته‌ای بر مریم القاء شد و تأثیراتی عظیم در تاریخ گذاشت [نساء 171 (4:171) ]. دروسی هم که در مدرسه و دانشگاه، از هر رشته‌ای، می‌خوانیم، هر یک تأثیری در درک و دانش ما از جهان هستی و نظاماتش می‌گذارند. به همین گونه در مدرسه هستی، خداوند ابراهیم را با کلماتی از روح خودش، که از آغاز در ضمیر و استعداد انسان دمیده بود، به سختی‌های آموزش قرار داد. توان فراگیری و تأثیرپذیری از این کلمات، که آثار اسماء و صفات الهی‌اند، در همه انسان‌ها وجود دارد؛ ابراهیم آنها را به تمام و کمال فراگرفت و شاگرد اول و الگوی مدرسه انسانیت شد.

247- اغلب مفسرین و مترجمین، کلمه «ابتلاء» را آزمون و سنجش معنا کرده‌اند؛ اما خدا نیازی به آزمون ما و کسب اطلاع از نتیجه آن ندارد، بلکه کوره ابتلاء و فتنه برای آبدیده شدن و تحقق یافتن استعدادها و گوهرهای نهان در وجود آدمی است.

248- امام به آنچه پیش رو قرار دارد و از آن پیروی می‌شود، اطلاق می‌گردد. مثل: پیشوا [حق یا باطل]، کتاب هدایت، راهی که پیموده می‌گردد، شاغول بنایی که راستی دیوار را با آن می‌سنجند، فرمانده لشگر و…

249- امامت، امانتی موروثی [صرفنظر از صلاحیت] نیست، همچنانکه پسر نوح با بَدان بنشست و خاندان نبوّتش گُم شد! آنهایی که ایمان آوردند و ایمان خود را به ظلمی نیالودند، امنیت و هدایت از آنِ آنان است [انعام 82 (6:82) ].