أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَائِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَخْتَانُونَ أَنفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنكُمْ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ

آمیزش با زنانتان در شب[های] روزه بر شما حلال شد، 395 آنها پوششی برای شما هستند و شما پوششی برای آنها. 396 خدا دانست که شما به خود خیانت می‌کردید، پس توبه‌تان پذیرفت و شما را بخشید. پس اکنون [در شب‌های رمضان مجاز هستید] با آنان درآمیزید و آنچه را خداوند بر شما مقرّر داشته بجویید. 397 و [نیز از افطار تا سحر می‌توانید] بخورید و بیاشامید تا رشته سپید [صبح] از رشته سیاه [شب] بر شما آشکار گردد. سپس روزه را تا شب به پایان رسانید و [اما] مادام که در مسجد معتکف هستید، با زنانتان درنیامیزید. این است حدود [=مرزهای] الهی. 398 پس بدان نزدیک 399 نشوید؛ خدا این چنین آیات خود را برای مردم بیان می‌کند، باشد تا پروا کنند.

395- این بخش از آیات سوره بقره در سال 9 هجری [22 رسالت، برحسب جدول شماره 15 کتاب سیر تحول قرآن] نازل شده است. بنابراین قبل از ابلاغ حکم تفصیلی روزه رمضان در سالهای پایانی رسالت، مسلمانان مهاجر و انصاری که از جان و مال خود در راه ایمانشان گذشته بودند، به راحتی می‌توانستند محرومیت از مباشرت با همسر و روزه 24 ساعته را تحمل کنند، اما تازه مسلمانانی که در شرایط امن و راحت به صورت قبیله‌ای به اسلام گرویده بودند، یکماه پرهیز از همبستری و روزه شبانه روزی را برنمی‌تافتند و به خود خیانت می‌کردند. گویا رفع چنان حرمتی متناسب با توان و تقوای متوسط مسلمانان در این مقطع زمانی بوده است. همچنانکه صبر و تحمل آنها در برابر دشمن در آغاز بعثت، از نسبت یک به ده، به یک بر دو در اواخر آن رسیده بود [انفال 65 (8:65) و 66].

396- لباس چیزی است که انسان را در برابر سوز سرما و گزند گرمای آفتاب «حفظ» می‌کند، زره جنگی هم لباسی است که جان را در برابر تیر و نیزه دشمن حفظ می‌کند [انبیاء 80 (21:80) ]. زن و شوهر نیز به نوعی یکدیگر را از خطر انحراف در غرایز جنسی یا حوادث روزگار و مزاحمت بیگانگان حفظ می‌کنند. همچنانکه تقوا لباس محافظی برای انسان محسوب می‌شود [اعراف 26 (7:26) ]. لباس در معنای حقیقی، پوشش ظاهری و در معنای مجازی، پوشش باطنی ناپیداست، مثل پوشاندن باطل بر حق [بقره 42 (2:42) ]، پوشش شب بر روز [فرقان 47 (25:47) ]، پوشاندن ظلم بر ایمان [انعام 82 (6:82) ]، پوشاندن لباس تفرقه بر امت واحد [انعام 65 (6:65) ]، پوشیده شدن حقیقتی بر انسان [ق 15 (50:15) ].

397- منظور پیروی از قانون طبیعت در بقای نسل و تشکیل خانواده و عدم اکتفا به لذت‌جویی جنسی است.

398- «حُدُودُ الله» مرزها و محدوده‌های شرعی است که در زمینه‌های مختلف مقرّر شده است. این عنوان 14 بار در قرآن تکرار شده که نیمی از آن در ارتباط با روابط و حقوق زن و شوهر، به خصوص در امر طلاق، در این سوره آمده است [آیات 187 ، 229 ، 230]. دو مورد از بقیه موارد نیز ناظر به حقوق زنان مطلّقه است [طلاق 1 (65:1) ].

399- نزدیک نشدن به کاری حذر شده و ممنوع، به احتیاط نزدیک‌تر است و از غفلت و بی‌توجهی و ریسک خطر مانع می‌شود. نهی «لاَ تَقْرَبُوهَا» در موارد دیگری نیز آمده است؛ از جمله: نزدیک نشدن به زنا یا فواحش ظاهری و باطنی [اسراء 32 (17:32) و انعام 151 (6:151) ]، نزدیک نشدن به مال یتیم [انعام 152 (6:152) و اسراء 34 (17:34) ]، نزدیک نشدن به نماز در حال مستی [نساء 43 (4:43) ] و نزدیک نشدن به زنان در دوران قاعدگی [بقره 222 (2:222) ].