فَإِن زَلَلْتُم مِّن بَعْدِ مَا جَاءَتْكُمُ الْبَيِّنَاتُ فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
پس اگر با وجود نشانههای روشنی که برای شما آمده است، دچار لغزش شدید، 445 بدانید که خدا بیگمان [در برابر نقض نظاماتش] شکستناپذیر حکیم است. 446
445- «زَلَل» لغزیدن و فرو افتادن است. این فعل 4 بار در قرآن تکرار شده که در سه مورد، شیطان را عامل لغزش معرفی کرده است [بقره 36 (2:36) و 209 (2:209) ، آلعمران 155 (3:155) ]. اما ثبات، مفهومی برعکس دارد و به استواری دل، نفس، ریشه، قول و قدم [بقره 36 (2:36) ، آلعمران 147 (3:147) ، نحل 94 (16:94) و محمد 7 (47:7) ] نسبت داده شده است. لغزش و سقوط از مقام تسلیم [ادخلوا فیالسلم]، فرو افتادن در شبکه شرک شیطانی و انحراف از توحید است.
446- هشدار «فَاعْلَمُوا» خطاب به مؤمنانی که فرمان یافتهاند به فضای سِلم و طاعت درآیند، با دو صفت عزیز و حکیم، که بیانگر سنّتها و نظامات جهانشمول خداست، ختم میشود. عزیز بودن خدا، فرادست و قاهر بودنش را در برابر اعمال و عوامل مغایر با ارادهاش نشان میدهد و حکیم بودن خدا، حکمتآمیز و رشد دهنده بودن نظاماتش را نسبت به خلق بیان میکند. مشیّت خدا در عزّت بخشیدن به ملتها یا ذلیل ساختن آنها، ارتباط مستقیم با پیروی از همین سُنن و قوانین دارد.