فَإِن لَّمْ تَفْعَلُوا وَلَن تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ
و اگر نتوانستید، که هرگز هم نمیتوانید، پس از آتش آماده شدهای برای کافران، که سوخت آن مردمان و سنگهایند، 38 بپرهیزید.
38- «وَقُودُ» از ریشه وقد [افروخته شدن آتش]، به هیزم و عاملی که آتش را برمیافروزد گفته میشود. این معنای حقیقی آنست، اما معنای مجازی آن، غیر از آتشی است که میشناسیم؛ انعکاسی است از آتشی که ستمگران در دنیا برمیافروزند و دلهایی که میسوزانند. این آتش خدایی است که از دلها زبانه میکشد. «نَارُ اللهِ الْمُوقَدَهُ الَّتِی تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَهِ» [همزه 6 و 7 (104:6)]
آدمی بودن عامل چنان آتشی قابل فهم است، ولی سنگ بودن آن سوخت جای تأمل دارد، هرچند ذغال سنگ هم سوختنی است و الماس نیز، که از کربن خالص تشکیل شده، سوخت کاملی دارد. ممکن است مقارنت ناس با حجاره در معنای مجازی آن، اشاره به سنگ شدن دلها، بلکه سختتر شدن از آن باشد که در آیه 74 همین سوره به آن اشاره شده است.