يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لَّا بَيْعٌ فِيهِ وَلَا خُلَّةٌ وَلَا شَفَاعَةٌ وَالْكَافِرُونَ هُمُ الظَّالِـمُونَ
ای کسانی که ایمان آوردهاید، از آنچه روزیتان دادهایم انفاق کنید، پیش از آنکه روزی فرا رسد که نه معاملهای [با خدا] در آن است، 564 نه دوستی 565 و نه شفاعتی. 566 و منکران [این حقیقت را بدانند که] آنها ستمکاران [علیه خود و دیگران] هستند.
564- با توجه به آیات مشابه، منظور از «بَیْع» در اینجا بعید است داد و ستد دنیایی باشد، هرچند شخصیت و انصاف آدمیان در کاسبی و تجارت آشکار میگردد. از این واژه حقیقی، قرآن در معنایی مجازی، خدا را خریدار جانها و مالهای مؤمنین شمرده و به چنین «بَیْع» و داد و ستدی بشارت داده است: «...فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بَایَعْتُمْ بِهِ...» [توبه 111 (9:111) ].
565- «خُلَّهٌ» به دوستی خالص و صمیمانه گفته میشود. خلیل [در باب فعیل] به دوست همرازی گفته میشود که در دوستی، اخلاص و صداقت داشته باشد. همچنانکه خداوند ابراهیم را به دلیل اخلاصش به دوستی گرفت. نساء 125- ...وَاتَّخَذَ اللهُ إِبْرَاهِیمَ خَلِیلاً. پس در دنیاست که هم میتوان دوستان مؤمن مخلصی یافت و هم دوستدار صادق خدا شد.
566- این سومین باری است که در سوره بقره از نفی شفاعت در قیامت سخن میگوید [علاوه بر آیات 48 (2:48) و 123 (2:123) ]. شفاعت همچون بذر و نهالی است که در دنیا باید کشت گردد تا در آخرت از سایه و بَر و بارش سودی حاصل شود. معنای شفع، منضم شدن و پیوستن به کاری یا کسی است. همراه شدن با پیامبران و اولیاء خدا در راه او، و انجام تکالیف الهی، شفع شدن به آن راه، و زاد و برگ و توشهای است که برای آخرت برمیداریم.