يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَا وَيُرْبِي الصَّدَقَاتِ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ كَفَّارٍ أَثِيمٍ
خدا رِبا را به کاهش میبرد 640 [=خیری از آن نمیرساند] و صدقات را افزایش [برکت] میدهد 641 و خداوند هیچ ناسپاس گنهکار [خودپرستی] را دوست ندارد. 642
640- کلمه محاق فقط دو بار در قرآن آمده است؛ همین آیه که ربا را در برابر صدقات قرار داده، و آیه 141 آلعمران (3:141) که فعل تمحیص [پالایش و تصفیه برای رشد و کمال] را در برابر محاق نشانده است: «وَلِیُمَحِّصَ اللهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَیَمْحَقَ الْکَافِرِین». در بستر «تمحیص» شخص از هر عیب و نقصی به تدریج «خالص» میشود، و در «تمحیق»، به تدریج آلودهتر و معیوبتر میگردد و به هلاکت میافتد. همچون محاق آخر ماه که هلال کوچک و کوچکتر و سرانجام ناپدید میگردد.
641- «یُرْبِی» نیز از همان ریشه ربا میباشد، اما ربا افزایشی کاذب و پوچ است، و صدقات افزایشی واقعی و پرورش دهنده. مضارع آمدن «یُرْبِی»، جاری بودن این چشمه خیر را نشان میدهد. به آیات ابتدایی سوره انسان در وصف ابرار نگاه کنید.
642- «کَفَّار» [مبالغه کفر]، نهایت ناسپاسی رباخوار را نسبت به خدایی که آنچه دارد از بخشش و موهبت اوست نشان میدهد، و «أَثِیم» [در باب فعیل، مثل علیم] کثرت اثم [تنگ نظری و خودپرستی] را در سوء استفاده از فقر مردم به تصویر میکشد.