وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ فَأَنجَيْنَاكُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ
و [از یاد مبرید] آنگاه که دریا را به وسیله [نیروی ایمان و توکل] شما شکافتیم 106 و به این ترتیب شما را نجات دادیم و فرعونیان را، در حالی که نظاره میکردید [در مقابل چشمتان]، غرق کردیم. 107
106- استفاده از ضمیر جمعی «نا» [در: نَجَّیْنَاکُمْ] و باء سبب [در: بِکُم]، همبستگی علل نفسانی بنیاسرائیل با اسباب و علل الهی و نقش فرشتگان و قوانین او را نشان میدهد؛ همین که آن قوم به فرمان خدا و رهبری موسی شبانه با شجاعت از سلطه فرعونیان فرار کرده و در مسیر ناشناختهای با تبعیت از پیامبر خود و توکل بر خدا «دل به دریا زدند»، دست تقدیر سرنوشت آنان را در نجات، و سرنوشت فرعونیان را در غرقه شدن رقم زد.
ماهیّت معجزهوار شکافته شدن دریا چندان برای ما روشن نیست، اکثر مفسرین به تبعیت از نقلیات یهود، آن را معجزهای خارقالعاده شمردهاند، به استثنای مفسر هندی سِر سیّد احمد خان، که استفاده از عامل جذر و مدّ را در قسمت کم عمقی از شمال بحر احمر رمز این عبور شمرده که با رسیدن فرعونیان ارتفاع آب بالا آمده است! هرچند نشانههای دیگری که قرآن نقل کرده، از جمله شعراء 63- «فَأَوْحَیْنَا إِلَى مُوسَى أَنِ اضْرِبْ بِعَصَاکَ الْبَحْرَ فَانْفَلَقَ فَکَانَ کُلُّ فِرْقٍ کَالطَّوْدِ الْعَظِیمِ» عصای معجزهگر موسی را عامل این شگفتی شمرده است، همان عصایی که در برابر فرعون اژدها میشد و برای بنیاسرائیل چشمه میشکافت [اعراف 160 (7:160) ]. شکافته شدن دریا با ارتفاع عظیم در هر طرف با عبور آرام از رودی کمعمق تفاوت دارد.
107- اگر این اتفاق مدتی پس از عبور بنیاسرائیل و در غیاب آنها اتفاق افتاده بود، ممکن بود آن را باور نکنند، یا ناشی از توطئه و رقابت بر سر قدرت میان فرماندهان ارتش فرعون بگذارند، اما نظارهگر بودن خودشان آیتی انکارناپذیر تلقی میشد.