يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ

- [به خیال خود] خدا و کسانی را که ایمان آورده‌اند فریب می‌دهند، در حالی که [با ریاکاری و دروغ] فقط خود را می‌فریبند 14 و [حقیقت این خودفریبی را] نمی‌فهمند. 15

14- فریب دیگران، در حقیقت «خودفریبی» و از شِگردهای نفس آدمی در برابر وجدان اوست. این از ویژگی‌های منافقین است که نمی‌دانند با نقش بازی کردن و تکرار نفاق و دورویی، روز به روز از صداقت و صفای باطن دورتر می‌شوند و طبیعت و فطرت خود را تخریب می‌کنند، آنها به ظاهر دیگران را فریب می‌دهند، ولی همچون شاگردی که گمان می‌کند با تقلّب خود معلم را فریب داده است، وجدان خود را می‌فریبند و شخصیت خویش را به خرابی و خسران مبدّل می‌سازند [نساء 142 (4:142) ].

15- شعور از ریشه «شَعْر» [موی سر] به هر آنچه ظریف و نازک باشد، و درک و فهمش، نازک بینی و دقّت نیاز داشته باشد، گفته می‌شود. شاعر نکته‌سنج و ظریف سخن است و شعور به درک ظرایف و نکاتی گفته می‌شود که در ظاهر آشکار نیست. کافران در دنیا به ظرافت ارتباط عمل با سرنوشت ابدی توجه ندارند و مغرور انکار‌های به ظاهر بی‌عقوبت دنیایی خود و دیگران هستند.