الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ
همانها که نماز [=پیوند با خدا] را به پا میدارند4 و زکات میدهند5 و به آخرت [به طور جدّی] یقین میآورند.6
4 – «اقامه» را برپا داشتن معنا کردهاند، که مفهوم اهمیت دادن و جدی گرفتن دارد. مثل: اقامه صلات، اقامه وزن [رعایت عدالت در معاملات]، اقامه شهادت برای خدا [گواهی دادن به نفع مظلومان]، اقامه وجه [توجه و رویکرد جدی به اهداف متعالی].
5 – این سوره مکی است و در دوران مکه هنوز زکات به معنای سهم دولت برای خدمات عمومی موضوعیت نداشته است. اما انفاق و صدقات و هرگونه کمک مالی به نیازمندان در هر شرایطی موجب «تزکیه نفس» و رشد آدمی میگردد. صلات و زکات در قرآن همچون دو پای راست و چپ آدمی را به پیش میبرد. کسی که با خدا آشنا شده باشد، نمیتواند به بندگان نیازمند او بیتوجه باشد و از خود خرج نکند.
6 – در جمله: «وَهُمْ بِالْآخِرَهِ هُمْ یُوقِنُونَ»، دو بار ضمیر «هم» تکرار شده که بر اهمیت اساسی یقین به آخرت و محوری بودن آن در باورها دلالت میکند. در ضمن «یوقنون» فعلی مضارع است که نشانگر تلاشی برای رسیدن به یقین میباشد.