يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَمَا يَعْرُجُ فِيهَا وَهُوَ الرَّحِيمُ الْغَفُورُ
آنچه [از باران که به تدریج] در زمین فرو میرود3 و آنچه [از طریق چشمهها] از آن خارج میشود و آنچه از آسمان فرو میبارد و آنچه [از ذرّات بخار که] در آن بالا میرود، [همه] را میداند4 و اوست بسیار مهربان بسیار آمرزنده.
3 – «ولوج» [در: یُولِجُ اللَّیْلَ] از ریشه «وَلجَ» دخول تدریجی و به آرامی است؛ همچون نفوذ تدریجی باران در زمین و نفوذ تدریجی نور و تاریکی در یکدیگر که موجب پیدایش شب و روز میگردد. این آیت را میتوان در همین تناوب شب و روز دید و یا در کوتاه و بلند شدن شب و روز در طول سال، که ناشی از حرکات وضعی و انتقالی زمین به دور خود و خورشید است
4 – در این توصیف تحرکات از بالا به پایین و از پایین به بالای هم آسمان و هم زمین را مطرح کرده است.