إِنَّهَا شَجَرَةٌ تَخْرُجُ فِي أَصْلِ الْجَحِيمِ
آن شجرهای است که در بُن32 [=ریشه] دوزخ میروید.
32- در سه موردی که کلمه «اصل» در قرآن تکرار شده [صافات 64 (37:64) ، ابراهیم 24 (14:24) ، و حشر 59 (59:59) ] همواره معنای ریشه [در برابر شاخ و برگ] و در واقع پایه و اساس در برابر فرع دارد. اگر شجر را به معنای دقیقتر آن که شبکه [Network] و نظام و سیستم دارای سلسله مراتب [شجره مانند] است تعریف کنیم، در اینصورت معلوم میشود آنچه موجب دوزخی شدن آدمی میگردد، اصل و فرع و شبکه و ارتباطات پیچیده دارد.
شجره زقوم نه «از» اصل جحیم [مِنْ أَصْلِ الْجَحِیمِ]، بلکه «در» اصل جحیم [فِی أَصْلِ الْجَحِیمِ] میروید، یعنی در زیربنای اندیشههای انحرافی [شرک و ناخالصی در توحید] است که شکل میگیرد. ما در زندگی دنیا در معرض این شجره زقوم هستیم و در آخرت نتیجهاش را میچشیم.