فَإِنَّهُمْ لَآكِلُونَ مِنْهَا فَمَالِئُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ
ظالمین از چنین شجرهای میخورند34 و شکمها را از آن انباشته میسازند.35
34- خوردن الزاماً با دهان نیست، خوردن مال یتیم [نساء 10 (4:10) ]، رشوه خواری [مائده 62 (5:62) ]، مال مردم خواری [توبه 34 (9:34) ]، رباخواری [بقره 275 (2:275) و نساء 161 (4:161) ]، ارتزاق حرام از طریق دین [بقره 174 (2:174) ] و میراث خواری [فجر 19 (89:19) ] نیز نوعی خوردن است. آنهایی که در دنیا این چنین ارتزاق میکنند، در آخرت نیز از نتیجه همین خوردنهای باطل تغذیه خواهند کرد.
35- مشابه این وصف در سوره واقعه آیه 56 (56:56) آمده است. انباشته کردن شکمهای خود از چنین طعامی، انعکاسی از سیریناپذیری آنان از مال مردم خوریهای دنیایی است. از ظاهر آیات چنین به نظر میرسد که این اوصاف مربوط به جهنم است، در حالیکه در آیات مشابهی، از جمله آیه 10 سوره نساء (4:10) گفته شده است: «کسانی که ستمگرانه اموال یتیمان را میخورند جز این نیست که آتشی را در بطن [روح و روان] خود میخورند که به زودی [در آخرت] به آتشی زبانه کشیده در خواهند آمد». به این ترتیب معلوم میشود خوردن شجره زقوم و آتش در همین دنیاست که عوارض عظیمش در آخرت ظاهر میگردد.