لَكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِّن فَوْقِهَا غُرَفٌ مَّبْنِيَّةٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَعْدَ اللَّهِ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ الْمِيعَادَ
اما کسانی که [با تسلط بر نفس] از پروردگارشان پروا کردند، برای آنها دستاوردهایی27[از نیل به سعادت بهشتی] است که بر فرازش [محصول] دستاوردهایی [عالیتر] بنا شده است که از زیر آن نهرها[ی مشروب کننده سبز و خرمیهای مادی و معنوی] جاری است.28 [این] وعده خداست [که هرگز] خدا خلف وعده نمیکند.
27- مترجمان قرآن، تا جایی که این قلم دیده است، کلمه «غرفه» را قسمت بلند مهمانخانه و مکانهای ممتاز ترجمه کردهاند. از این رو که گویا غرفههای بهشت، مکانهای بلندتر آن برای مهمانان ویژه است. اما غرفه از ریشه «غَرْف»، معنای اخذ کردن و برداشتن با دست میدهد و غرفه همان «برداشته شده» است که ما در این جا «دستاورد» ترجمه کردهایم. و اتفاقا آیه 249 سوره بقره (2:249) دقیقاً همین معنا را تبیین کرده است.
آیه مذکور مربوط به آزمایشی است که طالوت برای سپاهیانش تعیین کرده و گفته بود: هر کس از آن آب بنوشد از من نیست، مگر کسی که با دست خود مقداری بنوشد «إِلاَّ مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَهً بِیَدِه». با این توضیح، غرفههای ساخته شده بهشت «غُرَفٌ مَبْنِیَّهٌ» دستاوردهای نیکوی دنیایی است که در آخرت در مقاماتی متعالی تحقق پیدا میکند. در قرآن، هم وصف غرفات و غُرَف به صورت جمع یا غرفا [نکره] آمده است و هم الغرف [معرفه] که دلالت بر جایگاه ممتاز صابران میکند [فرقان 75 (25:75) ].
28- در قرآن 40 بار در وصف بهشت، جمله: «تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ» تکرار شده که نمادی است از جریان داشتن دائمی حیات و سبز و خرمی بهشت. بدیهی است چنین وصفی برای ساکنین صحاری سوزان عربستان و مردمان حاشیه کویر بسیار مطبوعتر و دلانگیزتر از احساس مردمان ساکن در جنگلها و سواحل دریاها میباشد. بنابراین به جای توجه به باغهایی که از زیر آن نهرهای آب جاری است، باید به ظرف زمانی و مکانی و قالب فرهنگ قومی این آیات توجه کرد و پیام امروزی آن را، که دلالت بر سبز و خرمی زندگی بهشتیان و جریان داشتن دائمی عامل چنان خرمی میکند، دریافت کرد. نهرهای جاری محصول همان حَسَنات جاری و خیر و خدمات مستمری است که مؤمنین در زندگی دنیا داشتند. طبق آیه 35 سوره رعد (13:35) ، چنین وصفی از بهشت برای فهم دنیایی ما به حالت «تمثیلی» آمده است.