قُلْ يَاعِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ
[ای پیامبر، از سوی من به آنها] بگو: ای بندگان من که [با انحراف از حق] به زیان خویش زیادهروی کردهاید70 از رحمت خدای نومید مشوید،71 بیتردید خدا همه گناهان را میآمرزد،72 مسلماً او همان آمرزنده مهربان است.
70- اسراف تنها زیادهروی در خرید و خوراک نیست، هرگونه افراط یا تفریط و خروج از مرز اعتدال اسراف محسوب میشود. قرآن فرعون را به دلیل عُلو [سلطهگری و برتریطلبی بر مردم] از جمله مسرفین شمرده است [دخان 31 (44:31) و یونس 83 (10:83) ] و دیکتاتوری و استبداد شاخهای از اسراف است. صالح پیامبر، مردم را از پیروی مسرفین برحذر میداشت، همانها که در زمین [کشور خود] فساد میکردند و به اصلاح نمیپرداختند [شعراء 151 (26:151) و 152].
ایمان به خدا، تعادل است و ناباوری و اعراض از یاد او، اسراف محسوب میشود [طه 127 (20:127) ] از این نظر اقوام انکارکننده دعوت پیامبران از منظر قرآن مسرف شمرده شدهاند، انحراف در غرایز جنسی قوم لوط [اعراف 71 (7:71) ]، ناشکری نعمت [یونس 12 (10:12) ]، تمامیتطلبی و سلطهگری و انکار پیامبران نیز اسراف شمرده شده است [مائده 32 (5:32) ]. این دعای مؤمنین راستین است که: بارخدایا، گناهان ما و اسراف در کارهای ما را ببخش... آلعمران 147 (3:147) - «رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِی أَمْرِنَا...».
71- «قَنُوط» از ریشه «قَنَطَ» مأیوس شدن از رسیدن به انتظاری خیر است. این کلمه در: شوری 28 (42:28) ، فصلت 51 (41:51) ، روم 36 (30:36) ، حجر 55 (15:55) و 56 نیز آمده است.
72- معنای اصلی «ذنب»، دُم یا دنباله و یا عوارض و عقوبتی است که در پی و عقب گناه میآید. اگر به گناه ذنب گفته شده، به خاطر همین پیامدهای ناگوار آن در دنیا و آخرت میباشد.