10- اغلب مفسرین «نَفْسٍ وَاحِدَه» را [بر اساس دیدگاه سنتی ِمستقل شناختن نسل انسان از سلسله تکامل موجودات زنده] همان آدم و زوج او را نیز «حوا» گرفته‌اند. اما در قرآن نه اصطلاح «آدم ابوالبشر» به کار نرفته و نه نام «حوا»! به نظر می‌رسد این برداشت [همچون بسیاری از مطالب مربوط به گزینش آدم] از تورات و اسرائیلیات وارد تفاسیر و اندیشه اسلامی شده باشد. اما عنوان «نفس واحده» علاوه بر این سوره، در آیه نخست سوره نساء و آیه 98 سوره انعام (6:98) [وَهُوَ الَّذِی أَنشَأَکُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَهٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَمُسْتَوْدَعٌ...] آمده است که نفس واحده را در منشاء حیاتی واحدی که در روی زمین پدید آمده نشان می‌دهد.[ر.ک. کتاب علمی قرآنی «خلقت انسان» مرحوم دکتر یدالله سحابی].
در بیشترین مدت عمر کره زمین زوجیتی وجود نداشت. پیدایش زوجیت خود از شگفتی‌های آفرینش است که [با انتقال تجربیات ژنتیکی متنوع] تکامل و تنوع گونه‌های حیاتی سرعتی حیرت‌آور یافت. از نظر علم ژنتیک، مسلم است که کروموزوم ایکس و ایگرگ قبلا در یک بدنه بودند و سپس کروموزوم ایگرگ [ماده] به گونه‌ای شگفت از کروموزوم ایکس [مذکر] جدا و مستقل گشته است.

11- آیات 143 (6:143) و 144 وسوره انعام این 4 جفت را: گوسفند، بز، شتر و گاو [در دو جنس نر و ماده] معرفی کرده است.

12- آیه 14 سوره مؤمنون (23:14) این آفرینش‌های پی در پی را در 6 مرحله: نطفه، علقه، مضغه، عظام، لحم، و بالاخره انشاء و القای روح خدایی در نفس آدمی شمرده است.

13- غالبا گفته شده است که منظور از سه تاریکی؛ جداره شکم، دیواره رحم و لایه‌های جنینی است. اما این تطبیق به دلایل ذیل صحیح به نظر نمی‌رسد: 1- تاریکی دورن شکم و تاریکی درون رحم تفاوتی ندارد و یکی از آن‌ها برای تاریک کردن فضای رشد جنین کافی است. ماهیت این تاریکی‌ها و تأثیرشان یکی است. 2- لایه‌های جنینی [کیسه آمنیوتیک] شفاف است و تاریکی ندارد. 3- هرکدام از سه دیواره مذکور خود از چندین لایه تشکیل شده‌اند. 4- تاریکی ناشی از سه لایه فوق تأثیر شناخته شده‌ای بر رشد و تکوین جنین ندارد.
اما مطالعات ژنتیکی اخیر سه تاریکی مجازی بسیار مهمی را ثابت می‌کند و نشان می‌دهد پیش‌بینی ویژگی‌های آینده جنین در تاریکی‌های معرفتی سه‌گانه‌ای در حد محال قرار می‌دهد که به غیر از خدا دانش بشری قادر به تشخیص آن نخواهد بود.
تاریکی اول: در سلول‌های قریب به اتفاق موجودات، کروموزم‌ها، هر تعداد که باشند، دو به دو با هم مشابه‌اند و با نماد 2n نشان داده می‌شود. برای مثال در سلول انسان 46 کروموزم وجود دارد یعنی 23 جفت. هنگام تولید سلول‌های جنسی یعنی اسپرم و تخمک، این جفت کروموزم‌ها طی مراحلی [تقسیمات میتوز و میوز] تکثیر شده، از هم جدا می‌شوند و در پایان سلول‌هایی تشکیل می‌گردد هریک با n کروموزم.
ترکیب نهایی 23 کروموزم در سلول‌های حاصلی با احتمال 223 [دو به قوه 23] حالت مختلف، غیر قابل پیش‌بینی است و از این ترکیب فقط خالق هستی اطلاع دارد و احتمال ترکیب کروموزمی جنین برابر 223 x 223 خواهد بود.
تاریکی دوم: شاید با پیشرفت علم و تکنیک در آینده‌ای نه چندان نزدیک بتوان با نشاندار کردن کروموزم‌ها این روند را تعیین یا انتخاب کرد، اما طی تقسیمات میتوز و میوز اتفاقات دیگری نیز روی می‌دهد و ژن‌ها دستخوش جهش می‌گردند. بدین ترتیب که با تغییر مکان، حذف یا افزایش بازهای آلی تشکیل دهنده «دی ان ای»، بعضی ژن‌ها خاموش و بعضی دیگر فعال می‌شوند، یا نوع عملکردشان تغییر می‌کند. این تغییرات توسط بشر قابل کنترل و پیش‌بینی نیست. البته برخی تغییرات را بعد از وقوع بیماری یا ناهنجاری، از طریق نقشه‌برداری ژن‌ها می‌توان شناسایی کرد.
تاریکی سوم: پس از تشکیل سلول تخم، زیر نفوذ ژن‌ها جنین تشکیل می‌گردد و مرحله به مرحله تکوین می‌یابد. اما این دوران بدون تغییراتی تحت تأثیر عوامل محیطی سپری نمی‌شود. عواملی همچون تغذیه، آرامش، تنش، شادی، غم، ترس و... این عوامل موجب می‌شوند که حتی دو قلوهای یکسان نیز باهم تفاوت‌هایی داشته باشند و به هیچ وجه نمی‌توان به نحوه و نتیجه آن پی برد.
این که با چه ترکیب کروموزمی و تحت چه فرمول ژنتیکی انسان خلق می‌شود، سرنوشت قطعی او را مشخص نمی‌کند؛ در واقع انتخاب خود انسان تعیین کننده شخصیت و عملکرد و آخرت خود است. خالق این موجود شگفت‌انگیز که با همه زوایای وجود او آگاه است بر اساس رحمت بی‌کرانش پیامبران را برای راهنمایی و هدایت انسان فرستاد تا بهترین و شایسته‌ترین انتخاب را داشته باشد.
«فَأَنَّى تُصْرَفُونَ» چطور کسی یا چیزی می‌تواند شما را دگرگون [رویگردان] کند؟
این تحقیق با تفصیل و تصویرهایی مرتبط با آن توسط خانم فرح میرآقاسی [کارشناس بیولوژی] در سال 1392 در ایران انجام شده است.

14- «تُصْرَفُونَ» از ریشه «صَرَفَ» برگرداندن از حالتی به حالت دیگر و منصرف شدن است.