كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَّهُم مِّنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ
شما گزیده اُمتی بودید که [در بستر تحوّلات جوامع بشری] برای مردم [از متن تاریخ] برآورده شدید؛ 217 [با این امتیاز که] مردم را به معروف [=ارزشهای شناخته شده] فرا میخوانید و از منکر [=ناپسند] باز میدارید 218 و به خدا همی ایمان میآورید. و اگر اهل کتاب [نیز به پیامبر و قرآن] ایمان میآوردند، حتماً برای آنها گزیدهتر بود. [البته] بعضی از آنان مؤمناند و[لی] بیشترشان فاسق [=خارج شده از شریعت] هستند. 219
217 - «خَیْر» [همانطور که در پاورقی 211 (3:104) گفته شد] دلالت بر گزیدگی نسلی جدید در مسیر تکامل میکند. فعل مجهول ماضی و متعدی «أُخْرِجَت» نشانگر عوامل مرموز و ناپیدایی میباشد که تحولی را در ساختار مغزی بشر، با 6 قرن فاصله با عیسی(ع)، پدیدار ساخته است. «لِلنَّاس» به جای عَلَی النّاسِ، نشان میدهد این گزینش به سود مردم، نه مسلط شدن بر آنهاست. نشانه این برتری و امتیاز باید در برتر آمدن از منافع شخصی و دفاع از حقوق جمعی با ایفای فریضه امر به معروف و نهی از منکر باشد.
218 - فعل کان [در: کُنتُمْ خَیْرَ أُمَّهٍ...] مستقل از زمان مشخص است و دلالت بر تکوین حالتی در شخص یا ملت میکند. نه این که شما بهترین اُمت بودید، بلکه گزیدگی و خیر امه بودن شما ناشی از استعدادی جدید در بشر و مشروط بر تحقق آن میباشد. افعال مضارع: تَأْمُرُون، تَنْهَوْن و تُؤْمِنُونَ نیز دلالت بر همین استمرار و شرط عملی میکند و علت آن را نشان میدهد.
219 - ر ک به پاورقی 182 (3:82) . با وجود مؤمنانی ممتاز در اهل کتاب، متأسفانه اکثریتی که از یهودی و مسیحی بودن فقط شناسنامه آن را دارند، و عملاً خارج از ضوابط دین عمل میکنند [فاسق]، امروز سرنوشت جوامع غربی را رقم میزنند و منشأ منکرات و منازعات و غارت ملتهای ضعیف و طغیان در سطح جهان میباشند.