275 - ماجرای جنگ اُحد از آیه 121 آغاز شده بود و اینک پس از وقفه‌ای نسبتاً بلند که از آیه 130 تا 136 حاصل گردید، مجدداً از آیه 137 به دنباله تحلیل حوادث آن جنگ باز می‌گردد. این جملات معترضه که در وسط گزارش جنگ آمده است، دو هدف و مقصد متفاوت را تبیین می‌نماید: 1- پیشتازی در رسیدن به ثروت دنیا، حتی با رِباخواری، 2- پیشتازی در پاک شدن از معایب [استغفار] و بهشت رضوان. سرکردگان سپاه قریش از سرمایه‌داران رباخوار مکه بودند و سپاه اسلام در کسب مغفرت ربوبی و بهشت.
منظور از «سنّت»، راه و روش و رویه و طریقه است. سنت خدا یا سنت رسول یعنی رویه و شیوه خدا و رسول. سنت خدا را می‌توان همان نظاماتی که در جوامع انسانی جاری کرده است شمرد. کلمه سنّت 9 بار در قرآن به خدا نسبت داده شده است [احزاب 38 (33:38) و 62 (33:62) ، فاطر 43 (35:43) ، غافر 85 (40:85) ، فتح 23 (48:23) ، و اسراء 77 (17:77) ]. سنّت‌های الهی را که به تصریح قرآن هرگز تبدیل و تحویل کننده‌ای بر آن نیست می‌توان همان نظاماتی شمرد که در طول تاریخ جاری بوده و نسل‌های مختلف آن را آزموده و تجربه کرده‌اند [اسراء 77 (17:77) ، احزاب 62 (33:62) ، فاطر 43 (35:43) ]. از جمله این سنت‌ها عواقب سویی است که تفرقه و اختلاف و ظلم پدید می‌آورند.
این آیه گویا پاسخی است به این سؤال مقدّر که چرا ما مسلمانان مؤمن به خدای قادر متعال و پیامبر او باید از جمعی بُت‌پرست شکست بخوریم و خدا ما را یاری نکند؟ آنها از سنّت‌های الهی غافل بودند که پیروزی و شکست تابع عمل خودشان و تاکتیک‌ها و طریقه‌هایی است که در جنگ به کار می‌برند. بدیهی است کسانی که بلندی‌های سوق الجیشی اُحد را به هوای کسب غنایم ترک کردند، عملا سنّت‌های الهی را تکذیب نموده و موجب شکست شدند: « قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِکُمْ سُنَنٌ فَسِیرُواْ فِی الأَرْضِ فَانْظُرُواْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَهُ الْمُکَذَّبِینَ». معاصرین پیامبر اسلام و مسلمانان جهان تا حدود 4 قرن با پیروی از آن سنّت‌ها به بزرگترین پیشرفت‌های نظامی، علمی، فرهنگی و هنری نایل شدند و از اروپای عقب افتاده در قرون وسطی فرسنگها فاصله گرفتند. پس از آن با پشت کردن به این سنّت‌ها، نه تنها قهقرا رفتند بلکه دنیای غرب، به خصوص بعد از رنسانس، با روی آوردن به این سنّت‌ها جبران مافات کرده و با انقلاب صنعتی و علمی و فلسفی بر کشورهای اسلامی تسلط یافتند و جهان اسلام را قطعه قطعه کردند.

276 - در قرآن 7 بار فعل امر «سیروا» [سیر و سفر کنید] آمده، و 7 بار [عدد کامل] نیز با جمله: «افلم یسیروا» [چرا سیر و سفر نمی‌کنند]، به زمین‌چسبیدگان بی‌همّت از سیاحت را مذمّت کرده است!
چنین سیر و سفری، نه صرفاً برای گردش و تفریح، بلکه برای نظاره در چگونگی سرنوشت امت‌های پیشین است [کَیْفَ کَانَ عَاقِبَهُ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِم]. در قرآن بررسی تاریخ گذشتگان 12 بار تأکید شده است. یکبار نیز این سیر و سیاحت را به منظور دیرینه‌شناسی، برای کشف آثار اولیه پیدایش حیات در کره زمین توصیه کرده است [عنکبوت آیه 20 (29:20) ]. محصول سیر در زمین برای نظاره بر اقوام پیشین، تأسیس علوم فلسفه، تاریخ، جغرافیا، جامعه ‌شناسی، زبان شناسی و بسیاری علوم دیگر شده است.

277 - منظور از تکذیب‌کنندگان، نه کافران و مشرکان، بلکه همان تخلّف‌کنندگانی هستند که با نادیده گرفتن سنّت‌های الهی و نافرمانی از رسول خدا موجبات شکست را فراهم کردند.