فَرِحِينَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَيَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِينَ لَمْ يَلْحَقُوا بِهِم مِّنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ
شادمانند به آنچه پروردگارشان از فضل [=فزونبخشی] خویش بر آنان بخشیده و برای کسانی که در پی ایشانند [=راه آنان را در پیش دارند] ولی هنوز به آنها نپیوستهاند، احساس شادی [=بشارت از توفیق و سعادت آنان] میکنند. 347 آگاه باشید که نه ترسی بر آنان است و نه اندوهگین میشوند. 348
347 - « یَسْتَبْشِرُونَ» در باب استفعال [مثل استغفار]، طلب و کوششی را میرساند، و بشارت ظاهر شدن خوشی در چهره است. درست مثل فرد به ساحل نجات رسیده که از نزدیک شدن یاران در حال شنا به ساحل احساس شادمانی و انبساط خاطر میکند. میشود یَسْتَبْشِرُون را به تمایل قلبی آن فرد برای تشویق و بشارت نجات به دیگران تلقی کرد. گرچه در مثال مورد نظر که همگی در صحنه دنیا هستند این کار عملی است، ولی انتقال پیام از سوی درگذشتگان به بازماندگان به سادگی قابل اثبات علمی و استخراج از قرآن نیست، و اگر چنین بود باید به جای یَسْتَبْشِرُون، یُبَشِّرُون میآمد [والله اعلم].
مثال کوهنوردِ به قلّه رسیده و کوهنوردانی که در حال صعود هستند نیز میتواند به فهم مسئله کمک کند. خطاب رجالی در اعراف [بلندیها] به بهشتیانی که امید بهشت دارند ولی هنوز بر آن درنیامدهاند نیز در آیات 46 تا 50 سوره اعراف (7:46) میتواند مدّ نظر قرار گیرد.
348 - ترکیب خوف و حزن 19 بار در قرآن تکرار شده است. خوف، ترس و نگرانی از جان، و حزن، غصه از دست دادن مال و مکنت است. جمله: «لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلا هُمْ یَحْزَنُونَ» 12 بار و جمله «لا خَوْفٌ عَلَیْکُمْ وَلا اَنْتُمْ تَحْزَنُونَ» 2 بار در قرآن تکرار شده است. همه تلخکامیهای بنیآدم از دو عامل ناشی میشود: 1- ترس [از مرگ و آنچه سلامتی و دوام عمر را تهدید میکند]، 2- حُزن [غصّه انواع از دست دادنها]. شیطان برای فریب آدم و همسرش در خوردن از شجرهِ نهی شده، دو وعده به آنها داده بود: 1- خُلد [جاودانگی]، 2- مُلک لایبلی [مالکیتی که هرگز کهنه نمیشود]. و این دو تنها شایسته خداست. درمان راستین آن خوف و حزن را خداوند پس از هبوط آدمیان از شرایط بهشتی، در پیروی از هادیان الهی توصیه کرده است [بقره 38 (2:38) ].