إِنَّمَا ذَلِكُمُ الشَّيْطَانُ يُخَوِّفُ أَوْلِيَاءَهُ فَلَا تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ
این [القای ترس و وحشت پوشالی، کارِ] همان شیطان است که دوستانش 356 را به ترس میاندازد. 357 پس [با علم به فریب شیطان] از آنها نترسید و فقط از [نافرمانی] من بترسید، 358 اگر [به راستی] مؤمن هستید.
356 - «أَوْلِیَاء» جمع ولی، دوستی معمولی نیست. در واژه ولایت مفهوم سرپرستی و کارسازی نهفته است. اولیاء شیطان کسانی هستند که محرّک زندگی آنها تمایلات نفسانی و لذّتجوییهای تمام ناشدنی است که در واقع چیزی جز به ولایت شیطان درآمدن نیست.
357 - «یُخَوِّفُ» [از باب تفعیل]، تأثیرگذاری و القای ترس است، و مضارع بودن آن، استمرار و همیشگی بودنش را میرساند.
358 - خشیّت از خدا با خشیّت از مردم نسبت معکوس دارد؛ به میزانی که ترس از مقام پروردگار در دل آدمی بیشتر باشد، ترس از مقامات مسلط بر مردم و مأمورین اطلاعاتی و امنیتی آنها کمتر میشود! این ارتباط وارونه را، که اغلب مردمان از آن بیخبرند، قرآن به دفعات تذکر داده است. از جمله:
احزاب 39 (33:39) - الَّذِینَ یُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللهِ وَیَخْشَوْنَهُ وَلا یَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلاَّ اللهَ...
زمر 36 (39:36) - أَلَیْسَ اللهُ بِکَافٍ عَبْدَهُ وَیُخَوِّفُونَکَ بِالَّذِینَ مِنْ دُونِه...
آلعمران 173 (3:173) - الَّذِینَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَکُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِیمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللهُ...
مائده 23 (5:23) - قَالَ رَجُلَانِ مِنَ الَّذِینَ یَخَافُونَ أَنْعَمَ اللهُ عَلَیْهِمَا ادْخُلُوا عَلَیْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّکُمْ غَالِبُونَ وَعَلَى اللهِ فَتَوَکَّلُوا إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ
مسئله ترس از مردم یا خدا را در آیات دیگری نیز مییابید. از جمله: احزاب 37 (33:37) ، بقره 150 (2:150) ، نساء 77 (4:77) ، انعام 80 (6:80) و 81 (6:81) ، آلعمران 175 (3:175) ، طه 45 (20:45) و 46 (20:46) .