مَّا كَانَ اللَّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَمِيزَ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبِي مِن رُّسُلِهِ مَن يَشَاءُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَإِن تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظِيمٌ
خدا بر آن نبوده [و نیست] که مؤمنان را بر حالی که [اکنون] شما هستید، [به حال خود] رها کند، [بلکه در مسیر رشد و کمال، موقعیتهای ابتلاء و امتحان پدید میآورد] تا پلید را از پاک جدا سازد، 364 و خدا بر آن نبوده [و نیست] که شما را از غیب [=نتیجه امتحان و ابتلاء] آگاه سازد، ولیکن خدا از فرستادگان خویش آن را که خواهد [شایسته بداند] برمیگزیند 365 [تا با تبیین حق و باطل، ارزشها را به مصاف ضدّ ارزشها درآورد]. پس به خدا و رسولانش ایمان آورید و [بدانید] اگر ایمان آورید و پروا پیشه کنید [و هوای نفس خود را مهار کنید] پاداشی بس بزرگ خواهید داشت. 366
364 - این آموزشی اساسی به مؤمنین است تا بدانند ایمان در میدان عمل و در مصاف حق و باطل تحقّق مییابد و با عافیت طلبی و محافظهکاری، استعدادهای ناشی از روح خدایی در نفس آدمی شکوفان نمیگردد. امتحان همواره برای کسانی است که به مدرسه آمدهاند. مدرسه و امتحان لازم و ملزوم یکدیگرند و به همین دلیل مخاطب آیه مؤمنیناند تا بدانند تنها در کوره ابتلائات است که مدّعیان غربال میشوند. این سنتی است الهی در همه دوران تاریخ.
365 - این همان فلسفه نبوّت و یکی از شگفتیها و جهشهای تکاملی نوع انسان است که در سرفصلهای تاریخ انسانهای عالیقدری ظهور کردهاند تا کاروان بشریت را با چراغ هدایت از بیراهه به صراط مستقیم بازگردانند. خداوند آنها را به راز و رمز هستی و حقایقی از غیب آگاه میسازد تا رسالتهای الهی را به بندگان ابلاغ نمایند [سوره جن آیات 26 (72:26) تا 28: عَالِمُ الْغَیْبِ فَلا یُظْهِرُ عَلَى غَیْبِهِ أَحَدًا إِلاَّ مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ یَسْلُکُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا لِیَعْلَمَ أَنْ قَدْ أَبْلَغُوا رِسَالاتِ رَبِّهِمْ وَأَحَاطَ بِمَا لَدَیْهِمْ وَأَحْصَى کُلَّ شَیْءٍ عَدَدًا].
معنای «اجتباء» همچون جبایت خراج [جمعآوری مالیات]، نوعی سامان دادن روانِ از تمرکز و توجه خارج شده است. اجتباء رسولان، هدف منسجم و واحد بخشیدن به شخصیت آنان است.
366 - این اجر عظیم را مقایسه کنید با عَذَابٌ عَظِیم [آیات 105 و 176]، عَذَابٌ أَلِیم [آیات 21، 77، 91، 177 و 178]، عَذَابٌ مُّهِین [178] و عَذَابَ الْحَرِیقِ [181] که در انتظار دشمنان حق است.