تُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَتُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَتُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَتُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَتَرْزُقُ مَن تَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ
شب را [به تدریج] در روز درمیآوری و روز را [به تدریج] در شب. 64 [موجودات] زنده را از [خاک] مرده بیرون میآوری و [مواد / سلولهای] مرده را از [موجودات] زنده، و به هر که خواهی بیدریغ روزی میبخشی. 65
64 - «ولوج» [در: یُولِجُ اللَّیْلَ] از ریشه «وَلجَ» به معنای دخول تدریجی و آرام است؛ همچون نفوذ تدریجی آب باران در میان زمین و نفوذ تدریجی نور و تاریکی در یکدیگر که موجب پیدایش شب و روز میگردد. این آیت را میتوان در تناوب شب و روز دید و یا در کوتاه و بلند شدن آن در طول سال، که البته هر دو ناشی از حرکات وضعی و انتقالی زمین به دور خود و خورشید است.
65 - منظور از بیحساب بودن رزق و اجر و عطای الهی [که در آیات: بقره 212 (2:212) ، آلعمران 37 (3:37) ، غافر 40 (40:40) ، نور 38 (24:38) ، زمر 10 (39:10) ، و ص 39 (38:39) آمده است]، بیقاعده بودن آن نیست. در حسابگری بده بستان و تعادل و تناسب میان کار و اجرت رعایت میگردد، این عدالت است، اما در دعاها میخوانیم: بار خدایا، با ما، نه با عدلت، بلکه با عفوت رفتار کن [اَلّلهُمَّ عامِلنا بِعَفْوِکَ وَ لاتُعامِلنا بِعَدْلِکَ]. در اجر و پاداش نیز چنین است و خدا بیدریغ روزی میدهد.