وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِن فَوْقِهَا وَبَارَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاءً لِّلسَّائِلِينَ
و در زمین [برای مهار حرکت خشکیها] کوههایی [همچون لنگر کشتیها] از فراز آن [در پوسته جامد بیرونی] قرار داد17 و [همچنین] بدان برکت بخشید و قوّت غذایی18 [خاک] آنرا در چهار دوران به قدر نیاز خواستاران [=گیاهان، حیوانات، انسانها] تقدیر کرد19 [=عناصر عالی درون خاک را اندازه دقیق گذاشت].
17- «رواسی»، جمع «راسیه» به معنای ثابت و راسخ است. این واژه جمعاً 9 بار در قرآن در وصف کوهها که قشر جامد روی زمین را روی تودههای مذاب طبقات زیرین آن همچون لنگر کشتی از حرکت و جابجایی باز داشته، آمده است.
18- «أَقْوَات» جمع قُوت همان حاصلخیری و قابلیت تولید مواد خوراکی خاک است. به نانآور خانواده مُقیت گفته میشود و خدا قُوت دهنده و انرژیبخش به هر چیزی است «...وَکَانَ اللهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ مُقِیتًا» [نساء 85 (4:85) ].
19- چهار دوران تحولات فیزیکی- شیمیایی زمین که خاک آنرا از هزاران عنصر حاصلخیز و پُر برکت [برای موجودات بعدی انباشته ساخت، عبارتند از:
1- دوران بمباران شهاب سنگها و بارش هیدروکربنها و اسیدهای چرب بر سطح زمین و پوشاندن آن از خاک سیاه و چرب.
2- سرد شدن تدریجی پوسته زمین در اثر برخورد دنبالهدارهای حاوی آب [حدود 50٪] در طول 150 میلیون سال، افزایش مواد آلی در جوّ و بارش آنها به وسیله بارانهای اولیه بر سطح گرم زمین. در این دوره که عصر سفال نامیده میشود اسیدهای آمینه و فسفاتهای فعال [برای زمینهسازی حیات] تشکیل میگردند و گِل و لای دریاها لایه جدیدی را روی لایه سیاه قبلی میسازد. آنگاه ساختار کریستالی گِل رُس و نمک چسبیده گراهام مواد آلی را با هم پیوند میدهند.
3- عصر آبفشانها، نفوذ تدریجی آب به داخل شکافهای سفالین پوسته زمین، پس از برخورد با لایههای داغ زیرین به صورت جوشانی، مواد عالی دو طبقه پیشین را حل و ترکیب کرده و به صورت عناصر جدیدی به سطح زمین برمیگرداند. در این دوره هیدروژن جوّ کاهش مییابد و قندهای مناسب برای ادامه حیات، گلیسرین، سولفور گوگرد، گازهای آلدئیدی و... لایه جدیدی را روی زمین ساخته و در این محیط داغ و اسیدی پیدایش پروتیینهای حیاتی را ممکن میسازد.
4- عصر لجنزارها و پیدایش حیات، افزایش تدریجی آب زمین و پیدایش بازهای آلی در آبگیرهای راکد و متعفن دوره قبل با گازهای سیانیدی و... گِل رُس با ایجاد نوکلئوتیدها، متابولیسم و تولید مثل را در اولین هستههای حیاتی پدید آورد.
[این توضیحات برگرفته از تحقیقات آقای دکتر کریم رستگار میباشد]