فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا وَزَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ
پس آن توده گازی [شکل] را در دو مرحله به صورت هفت آسمان23 فرمان [پیدایش] دادیم و به هر [لایهای از] آسمان نقش آن را وحی کردیم و آسمان پایینتر [=نزدیکتر به زمین] را با نورافشانیهایی بیاراستیم24 و [عاملی] حفاظتی [در برابر اجرام و اشعههای مخل حیات زمینی] قرار دادیم.25 این است تقدیر [=نظام بخشیدن خدای] ابر قدرت بسیار دانا.
23- سخن از هفت آسمان نُه بار در قرآن تکرار شده است که به وضوح نشان میدهد منظور طبقات جوّ زمین است نه آسمانهای فوقانی [کهکشانها و ستارهها]. دانش جوّشناسی نیز نشان میدهد آسمان روی زمین را لایههای متعددی از عناصر مختلف و با تراکم متفاوت تشکیل داده است که هر کدام نقشی حیرتآور برای ادامه حیات زمینی ایفا میکنند. این طبقات را بر حسب معیارهای مختلف نامگذاریهای گوناگون کردهاند. از جمله: تروپوسفر، تروپوپوز، استراتوسفر، استراتوپوز، مزوسفر، ترموسفر، اگزوسفر. تقسیمبندیهای دیگری نیز بر اساس اجزاء تشکیلدهنده آن کردهاند. مثل: هوموسفر [مخلوط یکسان]، هتروسفر [جدا جدا]، مگنتوسفر [طبقه مغناطیسی]. در هر حال این تقسیمات نشان میدهد ماهیت و مکانیسم هر یک از این طبقات مختلف است و چه بسا عدد هفت هم نماد کثرت باشد [والله اعلم].
[برای شناخت بیشتر به کتاب «هفت آسمان» نوشته آقای دکتر کریم رستگار مراجعه کنید]
24- منظور از آسمان پایینتر «السَّمَاءَ الدُّنْیَا» طبقه زیرین اتمسفر است که طی فرآیند تفکیک نوری شیمیایی، از اکسیژن ملکولی، اکسیژن اتمی حاصل میشود که در شرایطی این دو با هم ترکیب شده و اُزُن را پدید میآورند. اکسیژن و ازن موجود در اتمسفر با جذب مقادیر زیادی اشعه ماوراء بنفش، از نفوذ آن به زمین و هلاک جانداران جلوگیری کرده و همچون چراغی [مصباحی] که ذخیره سوخت خود را صرف درخشندگی میکند، ملکولها و اتمهای آن به صورت میلیاردها چراغ پدیده تابش شبانه را به وجود میآورند و آسمان را از تاریکی مطلق به گونه نیمه روشن با تلألو ستارهها تبدیل میکند. تنها در این طبقه از جوّ است که چنین زیبایی قابل مشاهده است، در طبقات فوقانی، آسمان کاملا سیاه و ستارهها ثابت [فاقد چشمک زدن] هستند. به تعبیر قرآن زیبایی آسمان فقط از دید ناظران زمینی قابل مشاهده است [حجر 16 (15:16) ].
25- علاوه بر این سوره در سه سوره دیگر بر نقش حفاظتی طبقات جوّ اشاره شده است: «وَجَعَلْنَا السَّمَاءَ سَقْفًا مَحْفُوظًا وَهُمْ عَنْ آیَاتِهَا مُعْرِضُونَ» [انبیاء 32 (21:32) ] ؛ «وَحَفِظْنَاهَا مِنْ کُلِّ شَیْطَانٍ رَجِیمٍ» [حجر 17 (15:17) ] ؛ «وَحِفْظًا مِنْ کُلِّ شَیْطَانٍ مَارِدٍ» [صافات 7 (37:7) ].