وَمِنْ آيَاتِهِ الْجَوَارِ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلَامِ
و از آیات [=نشانههای ربوبیّت و رحمت] او کشتیهای کوهپیکر49 روان در دریاهاست.
49- جمله «وَمِنْ آیَاتِهِ» که نوعی از نشانههای تدبّر خداوند در طبیعت را نشان میدهد، جمعا 12 بار در قرآن تکرار شده است، این جمله عمدتاً در سوره روم [7 بار]، پس از آن در سورههای شوری و فصّلت [هرکدام 2 بار] و بالاخره در سوره لقمان آمده است. این آیات عبارتند از:
1- آفرینش انسان از خاک [روم 20 (30:20) ]، 2- آفرینش زوج انسان از او و ایجاد مودّت و رحمت میان آن دو [روم 21]، 3- آفرینش آسمانها و زمین و اختلاف زبانها و رنگها [روم 22]، 4- خواب شبانه و نیم روز و تلاش معاش روزانه [روم 23]، 5- رعد و برق و پیدایش ابرهای متراکم [روم 24]، 6- برپایی آسمانها و زمین به امر خدا= نیروی جاذبه [روم 25]، 7- بادهای بشارت دهنده باران [روم 46 (30:46) ]، 8- حرکت کشتی در دریا به نعمت خدا- نیروی باد [لقمان 31 (31:31) ]، 9- شب و روز و خورشید و ماه [فصلت 37 (41:37) ]، 10- زنده شدن زمین مرده به لطف باران [فصلت 39]، 11- آفرینش آسمانها و زمین و پراکندن انواع جنبندگان در آب و خاک و هوا [شوری 29 (42:29) ]، 12- کِشتیهای کوهپیکر روان در دریا.
کِشتی را فُلک نامند، اما به اعتبار جریان یافتن آن در دریا «جَوَار»، جمع جاریه نیز میگویند، مثل «إِنَّا لَمَّا طَغَى الْمَاءُ حَمَلْنَاکُمْ فِی الْجَارِیَه» [حاقه 11 (69:11) ]. کلمه «اعلام» در آیه 24 سوره الرحمن (55:24) نیز تکرار شده است، با این تفاوت که «جوار»، باوصف «منشأت» به معنای بادبان برافراشته آمده است: «وَلَهُ الْجَوَارِ الْمُنْشَآتُ فِی الْبَحْرِ کَالْأَعْلامِ». اعلام جمع «عَلـَمْ» به نشانه و علامت گفته میشود. مثل عَلـَم عزاداری در مراسم محرم که از دور دیده میشود. کوه را نیز به جهت آشکار بودنش اعلام گفتهاند. کشتی را هم چون دماغهاش به تدریج از افق نمایان میگردد، به کوهها تشبیه کردهاند.