إِن يَشَأْ يُسْكِنِ الرِّيحَ فَيَظْلَلْنَ رَوَاكِدَ عَلَى ظَهْرِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ
اگر خدا میخواست [=مشیّتاش غیر از این بود] باد را ساکن میگرداند، در نتیجه [کشتیها] بر پشت خود برای همیشه بیحرکت میماند.50 بیتردید در این [جریان منظم بادها در جهان] بس نشانههاست برای هر بسیار صبرکننده [در برابر طوفان سختیها]، بسیار شکرگزارنده [نعمت جریانات مساعد و امکانات پیشرفت].51
50- در کره زمین انواع بادهای محلی و موسمی، کوهستانی و دریایی وجود دارد، اما مهمترین بادهای روی زمین، بادهای منظم مهاجری هستند که در اثر تابش خورشید بر پهنه دریاها و ایجاد اختلاف ارتفاع در طبقات جوّ از قطبین به طرف استوا حرکت میکنند [بادهای الیزه]، این بادها در طول هزاران کیلومتر، فواصل گستردهای از کره زمین را زیر پوشش خود میگیرند و در ناحیه اقیانوسها و دریاها با وزش ملایم خود، کشتیهای بادی را به آرامی به جریان در میآورند. این جریانات کاملا دقیق و حساب شده طبق قانونمندی ِ طراحی شده [مشیتی] است که اگر نبود، همه کشتیها[ی قدیم که فقط به نیروی باد حرکت میکردند] متوقف میشدند [ر.ک. به کتاب باد و باران در قرآن نوشته مهندس مهدی بازرگان].
اما «رَوَاکِد» جمع راکد، از ریشه «رَکَدَ» [ایستادن] به کشتیهای متوقف مانده و سرگردان گفته میشود. «ظَهْر» همان پشت کشتی است که بر سطح آب قرار میگیرد. «یَظْلَلْن» از ضَلَّ [دوام و پیوستگی] دلالت بر توقف همیشگی کِشتی میکند.
51- ترکیب «صَبَّارٍ شَکُور» جمعاً چهار بار در قرآن آمده است که دو مورد آن در ارتباط با حرکت کشتی میباشد. از آنجایی که کشتیهای زمان نزول قرآن به نیروی باد حرکت میکردند، قرآن از این موضوع دو درس عبرتآموز فرا روی مؤمنان قرار داده است: 1- صبر و مقاومت در برابر طوفانهای درهم شکننده و غرق کننده، 2- استفاده مناسب و بهینه از نیروی باد با استفاده از بادبان و انتخاب زاویه مناسب با آن، با نگاه به قطبنما و مسیر و مقصد [معنای شکر]. از آنجایی که صبر و شکر در تمامی طول مسیر مورد نیاز است، این دو صفت به صورت مبالغه به کار رفته است: صبّار [دائماً در صبر]، شکور [دائماً در شکر]. دومین تکرار ترکیب «صَبَّارٍ شَکُور» به حرکت کشتی آیات 31 (31:31) و 32 سوره لقمان میباشد «أَلَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْکَ تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللهِ لِیُرِیَکُمْ مِنْ آیَاتِهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ ؛ وَإِذَا غَشِیَهُمْ مَوْجٌ کَالظُّلَلِ دَعَوُا اللهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ فَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَمَا یَجْحَدُ بِآیَاتِنَا إِلَّا کُلُّ خَتَّارٍ کَفُورٍ».