وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْيًا أَوْ مِن وَرَاءِ حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُـولًا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ
برای هیچ بشری ممکن نیست که مخاطب [مستقیم] خدا واقع شود، مگر به گونه وحی،75 یا از ورای حجابی،76 یا [خدا] فرستادهای [=فرشتهای] میفرستد که آنچه را میخواهد به اذن خدا77 بر او وحی کند، بیتردید او بس بلند مرتبه و حکیم است.
75- دو آیه انتهای سوره که نوعی نتیجهگیری از مضامین و جمعبندی آن محسوب میشود، به اولین آیه آن، پس از حروف مقطعه برمیگردد که افتتاح سوره است. وحی به انسان، تفهیم مطلب به گونه غیر متعارف به شکل اشاره و رمز و القاء معنی به طور مخفی از حواس دیگران است.
76- جمله «من وراء حجاب» علاوه بر این مورد، در آیه 53 سوره احزاب (33:53) نیز، به معنای پرده میان بخش خصوصی و عمومی خانه آمده است. با توجه به این معنا، به نظر میرسد منظور آیه واسطه فیلتر کننده و مبدّل پیام، آنچنان که مبدّلها در صنایع الکترونیک انجام میدهند، باشد. مثل سخن گفتن خدا با حضرت موسی در کوه طور از ورای شجره.
77- «اذن الله» که معمولا «اجازه خدا» ترجمه میشود، همان نظامات و سنتهایی است که به رهرو حق، چراغ سبز و اجازه عبور میدهد. بنابراین اذن دو طرف دارد؛ حرکت مثبت از یکطرف، راه باز کردن و اجازه عبور از طرف دیگر.