7- «لَقِیتُمُ» از ریشه «لَقِیَ» مثل ملاقات و تلاقی، رو به رو شدن و برخورد با دیگری است. در اینجا منظور برخورد نظامی و مواجه شدن با سپاه دشمن است. فعل «لَقِیتُمُ» به همین معنا در انفال 15 (8:15) و 45 (8:45) نیز آمده است. اِلْتِقَاء [در باب افتعال] هم ناظر به برخورد دو سپاه است [رک به آل‌عمران 155 (3:155) و 161 (3:161) ، انفال 41 (8:41) و 44 (8:44) ].

8- کلمه «ثَخِنَ» علاوه بر این سوره، در آیه 67 سوره انفال (8:67) نیز آمده است. در زبان عربی وقتی مایعی [مثل شیره] غلیظ شود و از جریان بماند، همین واژه را به کار می‌برند. در جنگ نیز، ضربه کاری زدن به دشمن متجاوز، زمین‌گیر ساختن آن و ممانعت از گسترش تجاوز را «اِثخان» می‌گویند، نه اطفاء آتش خشم از طریق خون‌ریزی و کشتار.

9- «وثاق» بندی است که بار را بر پشت مَرکب می‌بندند تا سقوط نکند، یا ریسمانی که اسیران را می‌بستند تا فرار نکنند. «مِیثَاق» نیز در معنای مجازی، عهد و پیمانی دوطرفه است که باید آن را در تعهد گرفت و پاسداری کرد تا نقض نشود.

10- منّت از ریشه «مَنّ»، نعمت بزرگی است که موجب رفع مشکلات و پریشانی فرد یا جامعه گرفتار می‌شود. چه مادّی، چه غیر مادّی. آزاد کردن اسیر را از این منظر قرآن منّت شمرده است [محمد 4 (47:4) ، ص 39 (38:39) ]. از نام‌های نیکوی خدا منّان است که بر بی‌کرانی نعمت‌های رهایی‌بخش او نسبت به بندگان در انواع گرفتاری‌ها حکایت می‌کند.

11- «فِدَاءً» پرداخت غرامت جنگی و نوعی عوض گرفتن و جایگزین مادّی است. مبادله اسیران نیز در شرایطی تعویض به شمار می‌رود.

12- در این آیه به وضوح نشان داده می‌شود که هدف از شدت عمل در جبهه جنگ و ضربه کاری به متجاوزین، نه برای تحمیل اسلام و توسعه متصرفات و قتل و غارت غیر مسلمانان، بلکه برای خاتمه دادن به جنگ و خاموش کردن آتش آن است. اسیر گرفتن نیز نه برای برده‌گیری، بلکه برای آزاد کردن آنان از موضع قدرت و احسان، و فدیه، برای مبادله اسیران یا آزادی آنان با دریافت غرامت از کسانش بوده است.

13- در جمله «لَانْتَصَرَ مِنْهُمْ»، انتصار را انتقام گرفتن ترجمه کرده‌اند، اما انتصار از نصر [یاری] است که چون با حرف «مِن» متعدّی شده، معنای نجات و غلبه می‌دهد، یعنی خدا می‌توانست خودش شما را از شرّ آنها خلاص کند.

14- بسیاری از مترجمین کلمه «ابتلاء» را آزمون و سنجش معنا کرده‌اند. اما خدا نیازی به آزمون بندگان و کسب اطلاع از نتیجه آن ندارد، ابتلاء و فتنه کوره آبدیده شدن و تحقّق یافتن استعدادها و گوهرهای نهان در وجود آدمی است.

15- گُم شدن سعی و تلاش آدمی در زندگی [ضَلَّ سَعْیُهُمْ فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا]، به نتیجه نرسیدن آن است. درست است که دنیاداران به دارایی‌های کلان می‌رسند و از لذّات دنیا ارضاء و اشباع می‌شوند، ولی همه این تمتّعات موقت و منقطع و مصرفی است و همچون گرد هوا گُم می‌گردد [فرقان 23 (25:23) ، ابراهیم 18 (14:18) ].