هُوَ الَّذِي أَنزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ لِيَزْدَادُوا إِيمَانًا مَّعَ إِيمَانِهِمْ وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا
اوست که آن آرامش [در میدان جنگ] را در دلهای مؤمنان نازل کرد8 تا [با توکل بر خدا و مقاومت در برابر دشمن] ایمانی بر ایمانشان بیفزایند9 و [یقین کنند] سپاهیان آسمانها و زمین [=نیروهای غالب در جهان] تنها از آنِ خداست10 و خدا دانایی فرزانه [=کار استوار] است.
8- «سَکِینَه»، مصدر از ریشه «سَکَنَ» [آرام گرفتن پس از حرکت]، همواره در قرآن [شش بار] درباره آرامش دل در شرایط سخت آمده است. مَسْکَن نیز مکان آسایش و آرامش، سکونت آرام و قرار گرفتن در یک مکان، اسکان سکونت دادن و مسکین، از بُعد منفی، بیتحرّک ماندن و زمینگیر شدن از فقر و بیماری و امثالهم است.
9- این دومین «لام» غایت و هدفی است که در آیات مقدمه این سوره آمده است؛ حرکت شجاعانه پیامبر و مسلمانان به طرف مکه [مهمترین پایگاه دشمنان] و نزول آرامش و امدادهای غیبی به این نتیجه منجر شد که: «لِیَزْدَادُوا إِیمَانًا مَعَ إِیمَانِهِمْ» [تا ایمانی بر ایمانشان بیفزایند].
«إِیمَان»نیز همچون علم و هنر و تجربه و هر معرفت دیگری، با توجه و تمرین افزایش مییابد و شخص به رشد و کمال بیشتری میرسد. رک به انفال 2 (8:2) ، توبه 124 (9:124) و کهف 13 (18:13) .
10- «جنود» جمع جُند، همان لشگر و سپاه است، اما در آسمان و زمین سپاهی، آنچنان که ممکن است تصوّر شود، وجود ندارد. از آنجایی که ارتش همواره آماده برای مقابله با تجاوز دشمن است، در نظامات الهی نیز نیروهایی [فرشتگانی] وجود دارند که [همچون مکانیسم دفاعی بدن در برابر میکربها یا مواد غذایی فاسد] در برابر انحراف از قوانین واکنش شدید نشان میدهند.