مُّذَبْذَبِينَ بَيْنَ ذَلِكَ لَا إِلَى هَـؤُلَاءِ وَلَا إِلَى هَـؤُلَاءِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُ سَبِيلًا
میان این [دو حالت کفر و ایمان، مثل پاندول ساعت] در نوساناند؛ 311 نه به سوی اینان [=مؤمنین؛ قرار میگیرند] و نه به سوی آنان [=کافران]. و هرکه را خدا به گمراهی سپرده باشد، [طبق نظام کنش و واکنش، توفیق هدایت از او سلب میشود و] هرگز راهی برای او نمییابی. 312
311- «مُذَبْذَبِینَ» از ریشه «ذَبذَبَ»، حرکت کردن است و تکرار فعل ذَبَّ (مثل: زلزل، سلسل، قلقل، کبکب، صفصف، دمدم و...) دلالت بر تکرار عمل میکند. مُذَبْذَبِین حالت پاندول ساعت را دارد که دائماً به چپ و راست حرکت میکند.
312- ر ک به پاورقی 201 همین سوره (4:88) . در ضمن جمله «وَمَن یُضْلِلِ اللهُ فَلَن تَجِدَ لَهُ سَبِیلاً» در آیه 88 همین سوره (4:88) نیز آمده است. در اسراء 97 (17:97) «فَلَنْ تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِیَاءَ مِنْ دُونِهِ»، و در کهف 17 (18:17) «فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِیًّا مُرْشِدًا» نیز گمراهی از راه خدا را در ارتباط با «ولیِ هدایت کننده» به راه رشد تبیین کرده است.