إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا وَأَصْلَحُوا وَاعْتَصَمُوا بِاللَّهِ وَأَخْلَصُوا دِينَهُمْ لِلَّهِ فَأُولَئِكَ مَعَ الْمُؤْمِنِينَ وَسَوْفَ يُؤْتِ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ أَجْرًا عَظِيمًا
مگر آنهایی که [با ترک ریاکاری و برداشتن ماسک فریب] توبه کنند و [رفتار خود و عوارض فریب دادن دیگران را] اصلاح نمایند و [به طور جدّی و صادقانه] به خدا پناه برند 316 و دین خود را [با دور شدن از شرک و ریا] برای خدا خالص گردانند. 317 پس [در این صورت] آنها با مؤمنان خواهند بود و خداوند به زودی به مؤمنین پادشی بزرگ خواهد داد.
316- اعتصام، جدّی گرفتن چیزی همچون چنگ زدن به آن برای نجات و رهایی است که دلالت بر وابستگی و تعهّد میکند. اعتصام میتواند منفی باشد، مثل امید پسر نوح در پناه بردن به قله کوه، به هنگام سیل (هود 43 (11:43) )، وابستگی و تعهّد به همسر کافر (ممتحنه 10 (60:10) )، یا اعتصام یوسف به خدا در مکر زنان درباری (یوسف 32 (12:32) )، اعتصام مؤمنین به ریسمان خدایی- قرآن- (آلعمران 103 (3:103) ) و اعتصام به خدا (نساء 146 (4:146) و 175 (4:175) ، آلعمران 101 (3:101) ، حج 78 (22:78) ).
317- موضوع «خالص کردن دین در عبادت خدا» 12 بار در قرآن تکرار شده است که اهمیت فوقالعاده این امر را در خداپرستی نشان مىدهد و در سوره «زمر» بیش از بقیه سورهها (4 بار در آیات: 2، 3، 11، و 14) به این امر توجه شده است. برای کلمه «دین» متأسفانه برگردانی جامع به زبان فارسی نداریم. گفته شده معنای دین، جزا و پاداش است؛ البته به این معنا نیز در قرآن آمده است، اما بُعد دیگر واژه دین، «قانون اساسی و نظامات حکومتی» است (یوسف 76 (12:76) ) که شهروندان بر اساس آن جزا داده میشوند. واژه «ایدئولوژی» نیز، که از کلمات وارداتی غرب است، از جهاتی مشابه معنای دین است. به هر حال، خالص کردن دین برای خدا، احتراز از شرک و انگیزههای غیرخدایی در عبادت میباشد.