يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلَالَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ وَهُوَ يَرِثُهَا إِن لَّمْ يَكُن لَّهَا وَلَدٌ فَإِن كَانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَ وَإِن كَانُوا إِخْوَةً رِّجَالًا وَنِسَاءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنثَيَيْنِ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ أَن تَضِلُّوا وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
از تو [درباره ارث خواهران و برادران] فتوا میطلبند. 371 بگو: خدا در مورد کلاله 372 به شما فتوا میدهد؛ 373 اگر مردی بمیرد و او را فرزندی [و والدینی] نباشد و [تنها] خواهری داشته باشد، نیمی از میراث [برادر] متعلق به اوست و اگر [خواهری از دنیا برود که فقط یک برادر داشته باشد] برادر [تمام] دارایی خواهر را، اگر او فرزندی [و پدر و مادری] نداشته باشد، ارث میبرد. حال اگر [وارثان] دو خواهر باشند، دو ثلث میراث متعلق به آنهاست و اگر [وارثان] چند برادر و خواهر باشند، پس سهم مرد دو برابر سهم زن است. 374 خدا [این چنین نظام ارث را] برای شما به روشنی بیان میکند تا به گمراهی [=اشتباه] نیفتید و خدا به هر چیزی داناست.375
371- ر ک به پاورقی 279 همین سوره (4:127) .
372- ر ک به پاورقی 29 همین سوره (4:12) .
373- در آیه 127 این سوره (4:127) نیز به فتوا طلبیدن مسلمانان از پیامبر اشاره کرده است؛ آنجا درباره زنان و اینجا درباره کلاله. در هر دو پاسخ این است که بگو: «خدا فتوا میدهد» (قُلِ اللهُ یُفْتِیکُمْ). مردم از شخصیتهای بزرگ دینی فتوا میخواهند، ولی پیامبر مأمور است به مردم ابلاغ کند: خدا فتوا میدهد! فتوای خدا را در همه امور در کتابش باید یافت.
374- در این آیه ارث برادر از خواهر، یا خواهر از برادر مطابق همان نسبت متعارف یک به دو تعیین شده است، حال آنکه مطابق آیه 12 همین سوره (4:12) ارث خواهر و برادر از یکدیگر مساوی است. گفتهاند کلاله مورد نظر در آیه 12 از نظر مادری مشترک هستند و کلاله مورد نظر این آیه در پدر و مادر و یا فقط در پدر مشترک هستند (والله اعلم).
375- سوره نساء با آیات مربوط به حقوق زنان و یتیمان و مقرّرات ارث آغاز شد و اینک در پایان و جمعبندی سوره به آن برمیگردد. آنچه در میان آن مقدمه و این مؤخره آمده، از نظام خانواده به عنوان سادهترین واحد اجتماعی و نحوه رعایت حقوق متقابل همسران و طبقات ضعیف و محروم جامعه، به خصوص یتیمان ناشی شده است. تأکید به علم خدا در جمله پایان بخش سوره، شامل همه این امور میباشد.